Mon Oncle (1958)

Μιλώντας για τον Tati σε ένα από τα DVD των ταινιών του (νομίζω στις Διακοπές του κου Ιλό/1953), ο Terry Jones των Monty Python, λέει πως το έργο του τον έκανε να συνειδητοποιήσει πως "η κωμωδία μπορεί να είναι συγχρόνως αστεία και πανέμορφη". Ο εμπνευστής, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ενσαρκωτής του κυρίου Ιλό, ο Jacques Tati, δεν σχεδιάζει μονάχα αρμονικές σειρές από πανέξυπνα gags, αλλά τα στήνει με έναν τρόπο σχεδόν μαγικό: σίγουρα προβαρισμένο μέχρι τελικής πτώσης και εξαντλητικά μηχανικό, αλλά και την ίδια ώρα γοητευτικό σαν άναρχη τζαζ μελωδία ερωτευμένη με την αυστηρότητα του μετρονόμου. Ο κύριος Ιλό, ένας ιδιότροπος, ολιγόλογος Γάλλος που κυκλοφορεί πάντα με μπεζ αδιάβροχο, καπελάκι, πίπα, μακριά ομπρέλα και ποδήλατο, εικονικός εκπρόσωπος της ζαμανφού Γαλλίας, έρχεται σε επαφή με το πλήρως αυτοματοποιημένο μεταμοντέρνο περιβάλλον της αδερφής του, του βιομηχάνου συζύγου της και του εν δυνάμει σκανδαλιάρη γιού τους. Και όπως είχε συμβεί με τον μακρινό του πρόγονο, Charlie Chaplin, στους Μοντέρνους Καιρούς (1936), ο Ιλό φέρνει την καταστροφή.

Ο παραμορφωτικός φακός του Tati δημιουργεί ένα διαχρονικό κωμικό είδωλο της μπουρζουαζίας, και ο εξωγήινος Ιλό, είναι το χαλίκι που σκαλώνει τα αποστειρωμένα της γρανάζια. Από συνήθεια περισσότερο, παρά από αντίδραση, το ούφο του Tati είναι απομεινάρι ενός Παρισιού, που μέχρι το Playtime (1967) --το επόμενο κεφάλαιο της ιστορίας του Ιλό-- θα έχει καταληφθεί πλήρως απ’ τις λαμαρίνες και τα κουμπιά του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Αλλά συνεχίζει να αποτελεί τον εν αγνοία ανατρεπτικό μοχλό της απλοποίησης της ζωής δια πολύπλοκων μηχανών, ψεκάζοντας την αποπνικτικά στυλιζαρισμένη μελαγχολία, με το εντομοκτόνο που είναι η φινετσάτη κωμική ιδιοφυΐα. Μόνο έχει γεράσει λίγο, κι είναι οι ταχύτητές του κάπως πεσμένες.