Rashômon (1950)

O θρυλικός Kurosawa, στην αρχή της δημιουργίας του "επικού" μέρους της φιλμογραφίας του, έδωσε στον ανυποψίαστο κινηματογραφικό κόσμο το Rashomon, το 1950. To κοινό δεν είχε δει τίποτα παρόμοιό του. Για την ακρίβεια το μεγαλύτερο μέρος του δεν γνώριζε καν ότι η Ιαπωνία παράγει οτιδήποτε σε celluloid. Και παρόλα αυτά είχε τόσο μεγάλη επιτυχία στην πατρίδα του, που ο παραγωγός του αφαίρεσε το όνομά του από τους τίτλους και οι βοηθοί σκηνοθέτη έσπαγαν τα κεφάλια τους να καταλάβουνε τι ακριβώς συμβαίνει στο σενάριο που είχαν στα χέρια τους. Κι όμως η Ευρώπη το υποδέχεται με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας, οι ΗΠΑ με το ξενόγλωσσο Oscar και με αμέτρητα (τηρουμένων των αναλογιών) εισιτήρια.

Στην Ιαπωνία του 12ου αιώνα, ένας φόνος και ένας βιασμός γίνονται το αντικείμενο της περιγραφής του συμβάντος από τέσσερα άτομα που δηλώνουν αυτόπτες μάρτυρες. Ο ληστής, η βιασμένη γυναίκα, ένα μέντιουμ που επικοινωνεί με τον νεκρό σαμουράι και ένας ξυλοκόπος αποδίδουν την δική τους εκδοχή της ιστορίας, με μαεστρικά flashbacks. Τα γεγονότα και οι μαρτυρίες όμως περιπλέκονται από τη στιγμή που οι τρεις πρώτοι δηλώνουν -αβίαστα- ένοχοι για το ειδεχθές έγκλημα.
Ο Kurosawa καταφέρνει με απαράμιλλη "ευκολία" να κινείται μπρος-πίσω μεταξύ των "καταθέσεων" των μαρτύρων και δημιουργεί ένα νέο είδος flashback περιγραφής, την υποκειμενική. Κάθε χαρακτήρας παρουσιάζει τη δική του εκδοχή η οποία όμως διαφέρει εκπληκτικά από όλες τις άλλες. Έτσι το straightforward σενάριο μπλέκεται, και η εύρεση του πραγματικού ενόχου φαντάζει αδύνατη. Τα σπαρακτικά "γυμνά" πλάνα του Kurosawa στο ποτάμι, αλλά κυρίως στην Πύλη του Rashomon όπου διαδραματίζεται η αυτοσχέδια δίκη, αντιτίθενται μοναδικά στις σκηνές του δάσους με σκιές και φωτισμούς συγκρίσιμα μόνο με έργα τέχνης.

Πρόκειται για μία από τις ταινίες που διδάσκονται σε κινηματογραφικές σχολές, μαζί με την υπόλοιπη φιλμογραφία του μαέστρου. Μπορεί οι Επτά Σαμουράι (1954) και ο Θρόνος του Αίματος (1957) να είναι πολύ πιο αναγνωρίσιμα από το ευρύ κοινό, αλλά το Rashomon δεν είναι εύκολο να αφήσει ασυγκίνητο κανένα.