Grbavica (2006)

Ο βαλκανικός κινηματογράφος δεν είναι μόνο ο Emir Kusturica, ούτε τελείωσε μαζί με τον πόλεμο στη πρώην Γιουγκοσλαβία. Οι ταλαιπωρημένες χώρες των Βαλκανίων εξακολουθούν να έχουν ιδιαίτερο τοπικό χρώμα και συνήθειες και δικά τους προβλήματα που προέκυψαν κυρίως από την αλλαγή του γεωπολιτικού χάρτη της περιοχής και, φυσικά, τον πόλεμο. Κάποια από αυτά αποφάσισε να καταγράψει η ευαίσθητη γυναικεία ματιά της Jasmila Zbanic και συγκίνησε άπαντες στο Φεστιβάλ του Βερολίνου --έφυγε με το πρώτο βραβείο-- και αλλού.
Μια μητέρα κάνει ό,τι περνάει απ’ το χέρι της, μέχρι και σε ύποπτα μπαρ δουλεύει, για να μην λείψει τίποτα στην καλομαθημένη κόρη της. Η απουσία του πατέρα δημιουργεί πολύ στενό δέσιμο μεταξύ τους, πράγμα που η μικρή εκμεταλλεύεται δεόντως. Σύντομα θα μάθει όμως ότι η αγάπη της μητέρας της δεν είναι και τόσο δεδομένη. Η ταινία αρχίζει in media res με τη μάνα να ψάχνει κακήν-κακώς το ποσό για να πληρώσει την εκδρομή της κορούλας της. Εκτός από την κακή οικονομική κατάσταση όμως, η Esma έχει και προσωπικές πληγές που της άφησε ο πόλεμος να αντιμετωπίσει. Η πάλη της να φανεί δυνατή και να μην αποκαλύψει σε κανένα τα θλιβερά συμβάντα αποδίδεται εξαιρετικά από την Mirjana Karanovic. Και η νεαρή Luna Mijovic δεν πάει πίσω, παρότι πρώτη φορά μπροστά στο φακό.

Εκτός από το υποκριτικό ατού, το σενάριο είναι γραμμένο έτσι ώστε να επιτρέπει εκτενείς αναφορές στα γεγονότα του πολέμου. Μαζικές θανατώσεις, ομαδικοί τάφοι, εγκλεισμός σε γκέτο, στρατιώτες που πέθαναν στην πρώτη γραμμή και αποτελούν τώρα περήφανη ανάμνηση για τις οικογένειές τους, όλα παραμένουν στην καθημερινή ζωή των κατοίκων του Σεράγεβο, στη γειτονιά της Grbavica. Η Zbanic σκηνοθετεί με γλαφυρές εικόνες την προσπάθεια των κατοίκων, και δη των γυναικών, να ορθοποδήσουν και να ξεχάσουν τις εικόνες φρίκης που έζησαν.


*Προβάλλεται στην απονομή των Balkan Fund Awards στις 20:00 στη "Σταύρος Τορνές" (στη Θεσσαλονίκη)