Lions for Lambs (2007)

Τρεις μικρές πράξεις δημοκρατικού λόγου και αρχών που τέμνονται μεταξύ τους, με κοινό σκοπό την αφύπνιση του μέσου Αμερικανού απέναντι σ’ έναν πόλεμο που κανείς δεν καταλαβαίνει γιατί δεν έχει τελειώσει..."If you don't STAND for something, you might FALL for anything", λέει το tagline της μεγαλύτερης σκηνοθετικής ήττας του Robert Redford για τον κινηματογράφο μέχρι σήμερα. Δυστυχώς, η λανθάνουσα "τόλμη" του σημερινού Hollywood να φέρει τον... όποιο πόλεμο της Μέσης Ανατολής στην πατρίδα παγιδεύει τον τόσο δημοκράτη δημιουργό και τον μετατρέπει σε ιδεολογική ντουντούκα που ενίοτε αυτοαναιρείται από το πατριωτικό εμβατήριο, πάνω στο οποίο υποχρεώνεται να ισορροπήσει.

Σε αντίθεση με τους παλαιότερους πολέμους στους οποίους ενεπλάκη η Αμερική, προκαλώντας και το αντίστοιχο εθνικό τραύμα, τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε έναν διχασμό απέναντι στον τρόπο προσέγγισης ενός προβλήματος που ολόκληρη η χώρα βιώνει δίχως να έχει συνειδητοποιήσει ακριβώς το γιατί! Και, ακόμη χειρότερα, χωρίς να έχει καταλάβει ποιος κέρδισε, για ποιο λόγο και αν έχει τελειώσει η αγωνία για την ασφάλεια στα δικά της σύνορα ή ο θρήνος για τα "παιδιά" της που έπεσαν στο βωμό μιας σύγκρουσης φημολογιών, δορυφόρων και πετρελαϊκών συμφερόντων. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες κινηματογραφικές απόπειρες που δεν εμπλέκουν τα πάτρια εδάφη συμπληρώνουν το... χάος και την αμφισβήτηση με σαρκαστικές διαθέσεις, ενώ οτιδήποτε άλλο ακουμπάει την πατρίδα, μετατρέπεται σε θρίλερ πολιτικό ή αποτολμά να δικάσει τη συνείδηση του - Αμερικανού - θεατή, βάζοντάς τον μπρος σε ισχυρά διλήμματα... ελευθεριότητας. Να σου το κάνω λιανά αυτό το τελευταίο; Η σωστή "αντιπολεμική" ταινία του σήμερα είναι εκείνο το δράμα όπου ο σεναριογράφος παίρνει τις σωστές θέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές, ζυγίζει καλά τα σωστά και τα άδικα του κάθε πολεμοχαρούς ή εισβολέα και προσπαθεί να αποδείξει πως από τη στιγμή που έμπλεξες σε τούτο το αδιέξοδο και κακό πράγμα το οποίο αποκαλούμε πόλεμο, έχεις φταίξει. Έτσι, ο θεατής σηκώνει τα χέρια ψηλά όταν μια ταινία του δείχνει πως και ο εχθρός έχει ψυχή, ή όταν τα δικά τους κυβερνητικά παιχνίδια της συντήρησης δεν τα ξεπλένει ούτε ωκεανός...

Στην περίπτωση του φιλμ του Redford, η αυτοκριτική είναι το ζητούμενο, παραδίπλα σε ένα αίσθημα αφύπνισης του πολίτη που πρέπει να συμμετέχει και να παλεύει γι’ αυτό που πιστεύει. Η Δημοκρατία είναι ένα μεγάλο αγαθό του αμερικανικού λαού, λοιπόν. Και για να το διαφημίσουμε καλύτερα, δεν αρκούν τα ντοκιμαντέρ εκείνου του γραφικού κυρίου Moore. Η Δημοκρατία είναι κτήμα των celebrities, του all star cast που αγγίζει τις μάζες καλύτερα από τους πολιτικούς. Αν οι τελευταίοι παρασύρουν τους ψηφοφόρους τους σαν τα πρόβατα, κρατώντας και από μια Βίβλο στο δεξί, γιατί να μη μπορούν και οι Cruise, Streep και Redford; Οι οποίοι δεν έχουν λόγο να κατεβούν σε εκλογές, το επάγγελμα που επέλεξαν, προφανώς, τους αμείβει καλύτερα και από τον πρωταθλητή της μίζας Γερουσιαστή και βάλε, την εξουσία τους στα media την έχουν στο τσεπάκι κι αν επιθυμούν να δώσουν και ένα επιπλέον πολιτικό στίγμα, φωνασκούν σε μια απονομή των Όσκαρ, ρίχνουν κανένα τροχάδην για σκοπό πανανθρώπινο κι οργώνουν τα talk shows με το εκάστοτε μήνυμά τους. Ή, δυστυχώς για εμάς, κάνουν κι από μια ταινία... δημοκρατικού χαρακτήρα.

Στην προκειμένη, το έγκλημα το οποίο πρέπει να υποστείς επί της οθόνης πλασάρεται σε ζεύγη τριών debate (η άκαμπτη δημοσιογράφος και γαλίφης πολιτικός, τα δύο φανταράκια που ξεμένουν ως στόχος των Ταλιμπάν στα όρη του Αφγανιστάν και ο πρώην καθηγητής τους που εκβιάζει σπουδαστή ζαμανφουτίστα) και σερβίρεται με μια θεατρινίστικης πλήξης στατικότητα δικάμερου, με τον διάλογο να χασμουριέται από τα στερεότυπα πολιτικού λόγου, μέχρι να χτυπήσει ντουβάρι από την ποσότητα των ερωτηματικών και μόνο. Και καλά, πες πως η μικρή του διάρκεια δε θα σου το μπήξει το μαχαίρι της υπομονής, πως Cruise και Streep κάνουν καλό παιχνίδι με το φακό κι ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Πάνω εκεί, λοιπόν, χτυπά η ολέθρια κατακλείδα στο επί του πρακτέου δράμα των δύο κομάντο και μαζί με κάτι πινελιές ενοχικές στο χαρακτήρα της Streep (βλέπε πλάνα στρατιωτικού νεκροταφείου...), υψώνεται το λάβαρο της αστερόεσσας και ο Redford χάνει πλήρως το μπούσουλα! 88 λεπτά αργότερα, εξέρχεσαι της αιθούσης με ένα βαθύ κενό (στο μυαλό και την τσέπη) και μια σίγουρη εντύπωση πως τούτο το σενάριο θα έστεκε καλύτερα σ’ ένα θεατράκι της πλέον off περιφέρειας. Εκτός κι αν είσαι πρόβατο...