Capitalism: A Love Story (2009)

Ο Michael Moore αρνείται να μείνει σε μια χώρα σα την Αμερική. Και δε φεύγει.Πιο πρόσφατο και πιθανά τελευταίο ντοκιμαντέρ του Michael Moore, το Capitalism: A Love Story (2009) επιχειρεί να συνθέσει και τη πιο αδρή εικόνα από όλα τα προηγούμενά του, ενσωματώνοντάς τα κατά κάποιο τρόπο, σε μια τεράστια υπερσυμπυκνωμένη αμερικανοφρένεια, μια αποκάλυψη και γελοιοποίηση τόσο της προπαγάνδας του αμερικάνικου συστήματος όσο και των αποτελεσμάτων του που γίνανε οφθαλμοφανέστερα στη περσινή κατάρρευση της Wall Street.

Καίριο σημείο στην αντιμετώπιση που επιφυλάσσει στον καπιταλισμό ο Moore είναι η αναφορά σε ένα memo της Citibank όπου οι αμερικάνοι προνομιούχοι αυτοπροσδιορίζονται λίγο πολύ (με πιο οικονομικούς όρους) σα πλουτοκράτες σε πλουτοκρατία, με υπηκόους τη συντριπτική πλειοψηφία που δεν αντιδρά όσο ελπίζει να γίνει μέρος της ελίτ. Αυτή την ελπίδα των πολλών, που για αρκετούς έπεσε μαζί με το χρηματιστήριο, θέλει να ξαποστείλει οριστικά και για όσους περισσότερους μπορεί ο Καπιταλισμός, τονίζοντας με όλους τους δυνατούς τρόπους (ακόμα φυσικά και με ιερωμένους) ότι η πλεονεξία δεν είναι μόνο ανήθικη αλλά και ακόρεστη, ότι οι φτωχοί γίνονται μόνο φτωχότεροι όσο περιμένουν την ευκαιρία να.. πλουτονομηθούν στις πλουτονομίες και παραδίνουν παράλληλα κάθε δημοκρατική πολιτική ή κοινωνική κατάκτηση. Με τη γνωστή του μεθοδική τεκμηρίωση σε στρώματα, ο Moore πιάνει το θέμα μακροσκοπικά με απανωτούς δείκτες ευημερίας των λίγων και έμφαση στην αποχαλίνωση κατά τις θητείες του Reagan, και φτάνει να ανθολογεί ενδεικτικά συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως τη μείωση των μισθών αρκετών πιλότων μέχρι να πουλάνε και το αίμα τους για να ζήσουν, δίνοντας και υποδείγματα αντίστασης, από συνοικιακή αλληλεγγύη μέχρι εκλογή του Obama (με μια έμμεση παραδοχή πως ούτε κι αυτός μπορούσε να γίνει.. συστηματοφάγος). Όλο το κατατεκμηριωμένο, καταναγνωρισμένο και καταδικαιωμένο στιλ του δημιουργού του δεν αρκεί όμως για να καλύψει το εύρος του στόχου του ντοκιμαντέρ, που γίνεται αναγκαστικά τραγούδι διαμαρτυρίας, χρησιμοποιώντας προσωπικές αφηγήσεις και εξομολογήσεις του σκηνοθέτη, με πρώτη αυτή του τίτλου (που δεν είναι ακριβώς ειρωνικός). Την επωδό αυτού του τραγουδιού ο Moore τη σφυράει δυνατότερα στο τέλος του, σε μια υπενθύμιση του συμπληρωματικού χάρτη δικαιωμάτων διαβίωσης που είχε προτείνει ο Roosevelt λίγο πριν πεθάνει (κομπλέ η υπενθύμιση, με ανακάλυψη του κινηματογραφικού υλικού που είχε "χαθεί"), σε μια εξίσωση της θρησκοληπτικά καπιταλιστικότερης χώρας του πλανήτη με πνιγμένη δημοκρατία (κομπλέ και η εξίσωση, με εικόνες.. τυφώνα Katrina) που χρειάζεται κάτι σε λατινοαμερικάνικο κρατικοσοσιαλισμό για να αναπνεύσει. Και τη τραγουδιστή σύνοψη και το σύνολο του 20χρονου πια έργου του Moore μπορείς εύκολα βέβαια να τα δεις υπεροπτικά, όπως και το Χρονικό του Χρόνου σαν αυθαίρετη υπεραπλουστευμένη σύνθεση αποκομμάτων εφημερίδων από ακοινώνητο σακάτη.