Screencap: Η θρασύτης του απρόβλεπτου

Μια εικόνα από την αγαπημένη μου ταινία του Σταύρου Τορνέ, Μπαλαμός (1982). Μια ταινία που με στοιχειώνει ακόμη και σήμερα. Ο Μπαλαμός, αλλά και όλο το σινεμά του Τορνέ, όπως και ο τρόπος δουλειάς του, ήταν ένας αόρατος πνευματικός οδηγός στα βήματα μας στα γυρίσματα του Μέσα στο Δάσος. Νόμιζα ότι θα δω κάπου και 'γω αυτό το βλέμμα του αλόγου ή πως θα διανύσω την ομίχλη μιας λίμνης με μια βάρκα. Να βυθιστείς και να μεταδώσεις την υπερβατικότητα της περιπλάνησης φιλμάροντας μια πέτρα, ένα κορμό ή ένα πρόσωπο. Αυτός, είναι ένας στόχος.

Ο Μπαλαμός, αυτό το αριστουργηματικό road movie του χωρόχρονου δεν είναι τίποτε άλλο από μια ιστορία μεταμορφώσεων. Μπαλαμός είναι ο άνθρωπος που εκστασιάζεται πάντα σε ταξίδι, είναι η μηχανή λήψης που πηγαίνει σε τόπους απάτητους, είναι ο Τορνές που μέσα από μυστήρια και τελετουργίες οδηγείται υπνωτισμένος από το βλέμμα ενός αλόγου, στον Μεσαίωνα, συναντά μια γυναίκα γέτι, έναν προφήτη στις αρχές του χριστιανισμού και μια μάντισσα θαμμένη στη γη. Για να κάνεις μια ταινία αρκούν μερικές επιθυμίες. Να αγοράσεις ένα άλογο, να ταξιδέψεις στον χρόνο, να φιλμάρεις τον Δράκουλα. Coati (1977), Μπαλαμός, Ντανίλο Τρέλες (1986), Καρκαλού (1984), δεν είναι τίτλοι από ταινίες, είναι ονόματα αστεριών σε ένα γαλαξία με σπάνια ουράνια σώματα. Σώματα ποιητών που δεν αγνοούν απλώς τον χρόνο, τον ξεπερνούν κατά πολύ, και έτσι ατόφια κι ακατέργαστα λάμπουν σήμερα πιο μοντέρνα από ποτέ. Είναι σήμερα επείγον να ανακαλύψουμε το σινεμά του Τορνέ. Γιατί ο αληθινός μοντερνισμός δεν αυτοδιαφημίζεται, αδιαφορεί για τίτλους και ετικέτες, βρίσκεται κρυμμένος και μας περιμένει, φιλόξενος για τα ανοιχτά μυαλά και όλους εκείνους που ξεχωρίζουν τα διαμάντια στον σκουπιδότοπο. «Ο κινηματογράφος», λέει ο Τορνές, «είναι μια υπόσχεση – απειλή: η επιστροφή του αδιανόητου, η θρασύτης του απρόβλεπτου».