Απ' τα Κόκαλα Βγαλμένα (2011): Αποκλειστικά clips

Έχοντας εδώ και χρόνια μαζέψει αρκετές διηγήσεις από τον αδερφό του, γιατρό του ΕΣΥ, για την παράνοια που επικρατεί στους διαδρόμους το δημόσιου νοσοκομείου, ώστε να απορεί «γιατί οι γιατροί δεν γράφουν αυτές τις συγκλονιστικές εμπειρίες που βιώνουν» και βρίσκοντας συναρπαστικό το θέαμα των ιδρυμάτων υγείας όποτε έμπαινε σ’ αυτά χωρίς να είναι παθών, ο Σωτήρης Γκορίτσας είχε ήδη το έναυσμα για μια ταινία σαν το Απ’ τα Κόκαλα Βγαλμένα, που βγήκε χθες στις αίθουσες με την υποστήριξη του Movies for the Masses. Κι όπως λέει στις Μάζες, «όταν η ταχύτητα της μοτοσικλέτας μου με οδήγησε κατευθείαν στα χέρια του ορθοπεδικού χειρουργού Γιώργου Δενδρινού που απεδείχθη και συγγραφέας και μάλιστα αυτοβιογραφικός, όλα πήραν τον δρόμο τους».

«Επιβεβαίωσα σε αυτήν την πορεία αποκατάστασής μου ότι όπου δεν λειτουργούν θεσμοί και κανόνες η μόνη μας ελπίδα είναι το φιλότιμο. Ό,τι ακριβώς συμβαίνει σε όλους τους τομείς της κοινωνίας μας», λέει ο Γκορίτσας, που επιστρέφει στη λογοτεχνία ως πηγή έμπνευσης δεκατέσσερα χρόνια μετά το Βαλκανιζατέρ (1997), κι έχοντας στο μεταξύ σκηνοθετήσει το Brazilero (2001) και τις Παρέες (2007). Τους εμπιστεύεται ο Γκορίτσας τους λογοτέχνες. Και μάλιστα, για δυο λόγους: «ο πρώτος είναι ότι οι λογοτέχνες μας έχουν σκύψει στη νεοελληνική κοινωνία περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τέχνη. Ο δεύτερος το ότι, επειδή η λογοτεχνία δεν απαιτεί τα υπέρογκα χρήματα του κινηματογράφου, οι συγγραφείς έχουν το προνόμιο να εξασκούνται στην τέχνη τους καθημερινά. Να γράφουν δηλαδή και να σβήνουν. Αυτό τους έχει οδηγήσει στο να κατέχουν πολύ καλύτερα από όλους εμάς --τους περιστασιακούς συγγραφείς ενός σεναρίου-- τα μυστικά και την μαστοριά της δομής και της δραματουργίας, τα θεμέλια δηλαδή της αφήγησης. Θα έπρεπε να είμαι πολύ καβαλημένο καλάμι για να πω ότι όλο αυτό εγώ το πετάω και πιάνω να φτιάξω από την αρχή κάτι που άλλοι έχουν φάει την ζωή τους να το μάθουν».

Δεν είναι εύκολο βέβαια να πιάσεις ένα βιβλίο και να το κάνεις σινεμά. Αν τον ρωτήσεις για την ασφάλεια που υπάρχει στην επιτυχία ενός λογοτεχνικού κειμένου, δε θα την αρνηθεί. Αν υποθέσεις και άγχος για το πώς θα διαχειριστεί ένα ξένο πνευματικό παιδί, θα τον βρεις σύμφωνο κι εκεί. Δεν θα διστάσει όμως να πετάξει στα σκουπίδια κι όλα εκείνα που δεν μπορούν να μεταφερθούν στο πανί. «Το κυρίαρχο σε εμένα, είναι ένα», λέει: «να καταφέρω να αποδώσω κινηματογραφικά το αίσθημα που είχα όταν πρωτοδιάβασα το κείμενο, αυτό που με έκανε να αποφασίσω να το κάνω κινηματογραφική ταινία. Σε τίποτε άλλο δε νιώθω υποχρέωση να παραμείνω πιστός, παρά μόνο σε αυτό». Αυτή, άλλωστε, ήταν κι η συμβουλή που το έδωσε ένας άλλος συγγραφέας, ο Διονύσης Χαριτόπουλος, όταν βασισμένος στο βιβλίο του, ο Γκορίτσας ετοίμαζε την πρώτη του δουλειά, τη Δέσποινα (1990). «Όταν του είπα να δουλέψουμε το σενάριο μαζί», θυμάται, «αυτός μου είπε ‘Σωτήρη, εγώ έχω τελειώσει με το βιβλίο. Εσύ τώρα, αν θες να κάνεις μια καλή ταινία, πάρ’ το και άλλαξέ του τα φώτα. Εγώ δεν θα σου κάνω καλό.» Με αυτό στο μυαλό, αντιμετώπισε και το βιβλίο του Δενδρινού, που εκτός από συμπύκνωση («κατέγραφε εμπειρίες 20 ετών, χαμός!») χρειάστηκε κι έναν κεντρικό χαρακτήρα, μιας και «υπήρχε αφηγητής στα περιστατικά, αλλά δεν εμπλεκόταν, ήταν δηλαδή κάτι σαν ιταλικό σπονδυλωτό κι εγώ δεν ήθελα να κάνω αυτό». Κι από ‘κει και πέρα βέβαια, έπρεπε να φέρει και το βιβλίο στα μέτρα του αφηγηματικά, μιας και όπως εξηγεί «όσον αφορά το δημόσιο, ή τον ιδιωτικό χαρακτήρα της υγείας, δεν μοιράζομαι τις ίδιες ακριβώς απόψεις με το βιβλίο». Ως όφειλε όμως, φρόντισε να κρατήσει εκείνη την πρώτη αίσθηση: «αυτό που με κέρδισε στο βιβλίο, ήταν η πλούσια πρώτη ύλη περιστατικών του και η χιουμοριστικά αποστασιοποιημένη, κάπως φλεγματικά αγγλική ματιά του Δενδρινού. Από ‘κει και πέρα, όλα συντέθηκαν κάτω από δικές μου απόψεις και προσωπικό χιούμορ κι ιδιοσυγκρασία». Κι αυτό είναι άλλωστε που κάνει και την ταινία, να μοιάζει με προσωπική μαρτυρία.