Tinker, Tailor, Soldier, Spy (2011): Teaser ψυχρού πολέμου

Μετά το θρυλικό πια Låt den Rätte Komma In (2008), η επόμενη δουλειά του Tomas Alfredson είναι ένα.. αχρείαστο remake, μια επαναφήγηση του Tinker, Tailor, Soldier, Spy, της δεύτερης πιο γνωστής νουβέλας του John le Carré, που είχε γίνει το 1979 σειρά από το BBC με τον Alec Guinness στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Σε σκηνοθεσία John Irvin, η σειρά είναι από αυτές που ακόμα και μετά από 30 χρόνια φαίνονται εξαιρετικές, αν όχι εξαιρετικά χρήσιμες στην εξοικείωση με το πραγματικό κλίμα του ψυχρού πολέμου. Ο Irvin έστησε τις σκηνές του σε κλειστοφοβικούς διαδρόμους και δωματιάκια, σε τυπικά παλιά και αποπνικτικά κτίρια, ταιριαστά και με το πνεύμα της αφήγησης, με τη βασική διαπίστωση πως το κατασκοπικό παιχνίδι παίζονταν στις ίδιες συνθήκες και από τις δυο πλευρές του ψυχροπολεμικού τείχους, πως η παρακμή, η απομόνωση και η ακινησία ήταν εγγενής στους όρους αυτής της παγερής μη αναμέτρησης, ανεξάρτητα από πολιτικά συστήματα. Τις διαπιστώσεις της η σειρά τις χρώσταγε βέβαια στον Le Carré, κατά κόσμο David Cornwell, που υπηρετούσε στην MI6 και την εγκατέλειψε μόνο μετά τη διαπλανητική επιτυχία του Κατάσκοπου που Γύρισε από το Κρύο. Ο Cornwell είχε φτιάξει στις νουβέλες του έναν χαρακτήρα, τον George Smiley, που κράταγε τον κόσμο σε απόσταση, ευγενικά αλλά αποφασιστικά μακριά από αυτό που λέμε προσωπικό διάστημα, όσο τον παρατηρούσε με προσοχή και οξύνεια. Στο Κι ο Κλήρος Έπεσε στον Σμάιλι που κυκλοφόρησε το 1973, o Smiley, όπως μπορεί και να υποψιάστηκες από τον τίτλο, έγινε κεντρικός ήρωας, του αναθέσανε σαν αποστολή να εντοπίσει διπλό πράκτορα στην ανώτατη ηγεσία της βρετανικής αντικατασκοπείας. Αυτόν τον ρόλο, του αντί-James Bond, και του.. αντί-Hercule Poirot σε μικρότερο βαθμό, ο Sir Alec τον καθόρισε βέβαια, με ανεπαίσθητες και.. ανύπαρκτες εκφράσεις στο πρόσωπο, με λακωνικό χιούμορ, και με ψιλομοναχικές ή ψιλοεκκεντρικές συνήθειες, όλο το παρελθόν του χαρακτήρα του --το οποίο ξεδιπλώνεται στους διαλόγους σα να μην είναι ο ίδιος παρών, και με την ενθάρρυνσή του κιόλα-- το έχεις ήδη πιάσει συναισθητικά. Ακόμα συνοπτικότερα λοιπόν, ο συγγραφέας λέει σε έξτρα αφιέρωμα στο DVD της σειράς, πως η παραγωγή έφτασε πιο κοντά στη δική του οπτική από οποιοδήποτε φιλμ βασισμένο σε βιβλίο του, και μάλλον κάτι ξέρει.

Στο teaser του Tinker, Tailor, Soldier, Spy (2011) που κυκλοφόρησε τη Παρασκευή στις σελίδες του Guardian, αυτό που σε χτυπάει, νωρίτερα και από την αναμέτρηση του Gary Oldman με έναν ανυπέρβλητο ρόλο, είναι το στη σύγκριση.. απέραντο και πολυτελές των συνθέσεων. Ο Irvin καδράριζε μεν τη σειρά σα κινηματογραφική όπου χρειάζονταν, στα ξετυλίγματα στας Ευρώπας και ειδικά στο πρώτο και.. μυθιστορηματικό στην Τσεχοσλοβακία, και το teaser δίνει φυσικά έμφαση στις απλωτές και στη δράση παρόλο που αποτελούν σπάνια στοιχεία της ιστορίας, όμως το γεγονός παραμένει πως ο Alfredson οπτικοποιεί τα συμβούλια της MI6 --του Circus σύμφωνα με την αργκό και των βιβλίων και της ίδιας της υπηρεσίας-- σα κάτι σε 70s βγαλμένο ας πούμε από την αρχικακουργία στα Mission:Impossible παρά τη καθημερινότητα τύπου In The Loop. Στο ίδιο στιλ και ο Oldman είναι.. χολιγουντιανά αναβαθμισμένος, θυμίζει περισσότερο έναν τύπο στην ιστορία που έχει αποσυρθεί για να ανοίξει καζίνο και φοράει σμόκιν από τις 10 το πρωί, παρά τον Smiley που βγάζει τα πατούμενα για να ζεστάνει τις καλτσοφορεμένες πατούσες στο τζάκι. Ο Alfredson βέβαια φαίνεται να ισορροπεί κάπως τα πράγματα, με ακόμα πιο απόμακρη κάμερα για να διατηρήσει τη γωνία του ματάκια, την αίσθηση του spying on the spies, και με μια ευκρίνεια στο μισοσκόταδο, που μπορεί να διαλύει το εσκεμμένο παιχνίδι σκιών του Cornwell και του Irvin αλλά αφήνει περιθώρια να γνωρίσεις καλύτερα τους πολλούς πρωταγωνιστές στον συμπιεσμένο κινηματογραφικό χρόνο. Πριν αρχίσουν τα γυρίσματα, ο Σουηδός πάλευε με το βασικότερο, το "σινεμά της παράνοιας", το έξω από το κάδρο, τη "λαβυρινθώδη έκταση" του Ψυχρού Πολέμου, στην τελική αυτόν τον βουβό και υπονοούμενο τρόμο που ήδη έχει χειριστεί αριστουργηματικά από το βιογραφικό του, και μπορείς να στοιχηματίσεις πως θα το ξανακάνει, χωρίς να χρειάζεται υπόκρουση από το Wolfman (2010). Ο πρωταγωνιστής του, φαίνεται να πάλευε με τα γυαλιά του Smiley, την Aston Martin και το χτυπημένο μαρτίνι του ήρωα, και σύμφωνα με τα tweets από τις πρώτες προβολές φαίνεται να έχει κουβαλήσει στο φιλμ και το δικό του (i.e. του Oldman όχι του Smiley) σήμα κατατεθέν, τη χαμαιλεοντική μεταμόρφωση, πάει για οσκαρική υποψηφιότητα. Το εκτεταμένο υπόλοιπο καστ μοιάζει αντίστοιχου επιπέδου με αυτό που είχε μαζέψει το BBC (παραπάνω από άψογο με άλλα λόγια), με τη διαφορά ότι οριστικοποιήθηκε εκεί πάνω στην έναρξη των γυρισμάτων. Η παραγωγή φαίνεται να είχε κληθεί να ανοίξει τη Βενετία και σίγουρα θα κάνει εκεί αποκαλυπτήρια, νωρίτερα πρωταγωνιστούσε στις φεστιβαλικές αγορές, στο Βερολίνο την αγόρασε η Universal η οποία σκοπεύει κατευθείαν ευρεία διανομή το χειμώνα στην Αμερική, αλλά μέσω της Focus, κάπως έτσι, ένα σκαλάκι παρακάτω από τα βαριά χαρτιά στιλ J. Edgar (2011) μπορείς να διακρίνεις από τώρα και τη θέση της στο οσκαρικό τοπίο.