The Whistleblower (2010)

Αστυνομικός στις ειρηνευτικές αποστολές στη Βοσνία, η Kathryn Bolkovac από τη Nebraska, μήνυσε το 2001 την εταιρεία που την απασχολούσε εκεί. Πίσω, υπήρχε υπόθεση εκτεταμένης σεξουαλικής κακοποίησης και εκπόρνευσης ανήλικων, με δράστες τα καλά παιδιά των αποστολών. Η πρωταγωνίστρια της ιστορίας στην οποία βασίστηκε το Whistleblower (2010), δεν κατάφερε να ξεκινήσει ούτε έρευνες, άσε καταδίκες, για όσα κατήγγειλε στις αρχές του αιώνα. Δεδομένο είναι πως οι έμποροι λευκής σάρκας περιτριγυρίζουν τα διεθνή στρατεύματα σε κολάσεις ανά τον πλανήτη τόσο όσο και οι έμποροι κοκαΐνης τα Κολωνάκια, αλλά στην ιεράρχηση (της κόλασης) το θέμα ήταν και είναι ήσσον, προσφέρεται για προσωπικές αλλά όχι και για καθολικότερες σταυροφορίες. Κατάρα μεν για τον πλανήτη των ενωμένων εθνών, η πραγματικότητα αυτή είναι σχετική ευλογία για την ταινία, την εμποδίζει να καβαλήσει κάναν ιεραποστολικό οδοστρωτήρα, και χωρίς πολλές δυνατότητες ούτε για μετατροπή σε οσκαρικό όχημα, το σενάριο χρησιμοποιεί τη φόρμα του αστυνομικού θρίλερ, εκθέτει την κατάσταση στον μέσο θεατή σαν αποτέλεσμα μεθοδικής της διερεύνησης από την πρωταγωνίστρια στην οθόνη, την Rachel Weisz.

Η Kathryn Bolkovac, η Αμερικανίδα που σφύριξε το θέμα στο BBC, δεν είχε χρειαστεί βέβαια να στήσει ούτε κανένα CSI Bosnia για να φτάσει στα συμπεράσματά της, και έτσι η Larysa Kondracki, η Ουκρανο-Καναδή υπεύθυνη της μεταφοράς, ευτύχησε διπλά, έχει και αφορμή αλλά και άπλετο χρόνο για να επιμείνει στις αποκρουστικές λεπτομέρειες (στον βασανισμό των κοριτσιών στη διάρκεια της σκλαβιάς τους), αλλά και στις σοκαριστικές στην αντιπαράθεση διαδικασίες συγκάλυψής τους (μέσα από μια γραφειοκρατική αδιαφορία στις ειρηνευτικές δυνάμεις, κυρίως). Η Kondracki υπερβαίνει κάπως το genre, παρακολουθεί από την αρχή περιστασιακά και μια παράλληλη ιστορία, μιας μικρής Ουκρανής που πέφτει θύμα των δουλέμπορων ως τη Βοσνία, και της μάνας της που μένει πίσω να την αναζητάει. Παρεξηγείται και για συναισθηματική εκμετάλλευση αυτό, κυρίως όμως εξυπηρετεί την δραματική οικονομία, εκθέτει άμεσα στοιχεία απαραίτητα για τη μεγάλη εικόνα (όπως το ότι τα περισσότερα κοριτσάκια απάγονται από συγγενικά τους πρόσωπα) που θα τραβάγανε σε μελόδραμα αν τα διαπίστωνες μέσα από τα μάτια της Weisz. Πιο δωρική οικονομία χαρακτηρίζει όσα αφορούν τη προσωπική ζωή της ηρωίδας στην ταινία, η πιο σαφής ένδειξη πως η σκηνοθέτρια πέτυχε να εξασφαλίσει τα (περιζήτητα, στην Ευρώπη τουλάχιστο) δικαιώματα γιατί η αντιμετώπιση που είχε κατά νου ταίριαζε στη στάση ζωής της πραγματικής πρωταγωνίστριας. Στη κορύφωση, η οπτική της Bolkovac επιβάλλει αλαφρή παράνοια, αντί για αβάσταχτη απελπισία βλέπεις μια παγκόσμια συνωμοσία συγκάλυψης, αλλά η τεράστια εμπειρία --και ειδικά σε κάτι τέτοια-- του καστ βοηθάει να προσγειωθούν οι μηχανορραφίες σε διαιώνιση του προβλήματος από συγκεκριμένες πολιτικές.