Izgnanie (2007)

Αδερφός περιποιείται την πληγή αδερφού στη πόλη και αναχωρεί με την γυναίκα και τα παιδιά του για την εξοχή.Πριν από καμιά δεκαπενταριά είκοσι χρόνια, η Αποξένωση (2007) θα τύχαινε διθυραμβικής υποδοχής, αλλά πια θα 'λεγες ότι αυτού του είδους ο κινηματογράφος πέθανε με τον Tarkovsky που, αν όχι τιποτάλλο, είχε την ικανότητα να τον θεωρητικοποιεί όχι μόνο μη αρλουμπολογικά αλλά και από τη πλευρά του δημιουργού. Παρολαυτά, είναι δύσκολο να πεις γιατί δεν έτυχε (η ταινία) της ίδιας, θερμής, υποδοχής με την προηγούμενη του Zvyagintsev, την Επιστροφή (2003). Το πιο πιθανό είναι επειδή ο υπεύθυνος θέλησε να πάει την απλή ιστορία με πολλά επίπεδα στην απεικόνιση αρκετά βήματα παραπέρα, στοιβάζοντας πάνω και στην αφήγηση και στους χαρακτήρες του. Ξεκινώντας, αυτή τη φορά, από διήγημα του William Saroyan, ο Zvyagintsev δίνει προφανώς τη δικιά του διάσταση στις φράσεις "Είμαι έγκυος. Δεν είναι δικό σου.", αφού η πρωταγωνίστριά του δε φαίνεται τόσο πυροβολημένη όσο διαβάζεις ότι είναι στο βιβλίο. Και συνεχίζει με την αγαπημένη του σιωπή, σε δυο εκδοχές, αυτή του ζευγαριού που υπονοεί την πλήρη ασυνεννοησία, απέναντι σε αυτή των αδερφών που δε χρειάζονται λόγια για να καταλαβαίνονται. Ενώ χρησιμοποιεί το τρίτο μέρος για να ανατρέψει τα δυο προηγούμενα, αποκαλύπτοντας όχι μόνο την τελική διάσταση της, επίσης αγαπημένης, βιβλικής αναφοράς του (πρωτότυπου) τίτλου αλλά και μια κάποια αγωνιώδη προσπάθεια να ξεπεραστούν τα στρώματα σε προσωπικότητες και επικοινωνία. Όλα με τη δεδομένη συμπαράσταση κι εδώ του διευθυντή φωτογραφίας, Mikhail Krichman, στην εικαστική ψύχωση και τον συμβολισμό που ξεφεύγουν από την διαδοχή του Tarkovsky (ίσως και σαν άρνηση του χρίσματος από την κριτική) αναζητώντας εμπνεύσεις ριζικότερες, στον Antonioni και στον Bresson για παράδειγμα.

Τα μεσαία (και μισοοικεία) πλάνα, το στήσιμο για την κάμερα, οι χρωματικοί συνδυασμοί, οι εμβληματικές λειτουργίες πορτοπαράθυρων και δεντρολιβαδιών, οι πίνακες και οι απαγγελίες κειμένων, όλα δίνουν μια αίσθηση μελετημένης δουλειάς. Κι αν έχεις μπαφιάσει με αναλογίες εξοχής και παραδείσου, λαγοκοιμάσαι όπου βρεις ησυχία και ζεστασιά, και έχεις δει όλη τη συνέχεια πριν πάρει τον αραμπά να ξεκινήσει, δε μπορείς τουλάχιστο να κατηγορήσεις για υποκρισία τους συντελεστές. Ίσα ίσα.