Katyń (2007)

Στις 13 Απριλίου 1990 η σοβιετική κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσημα ότι η μυστική της αστυνομία ήταν υπεύθυνη, για τη μεθοδική μαζική εκτέλεση τουλάχιστον 22 χιλιάδων Πολωνών αιχμαλώτων πολέμου, στο δάσος του Katyn και σε άλλα σημεία της επικράτειάς της, την άνοιξη του 1940.
Με τον Andrzej Wajda να αποδίδει τα εύσημα για τη παραγωγή στον Lech Kaczyński, έχοντας τον πατέρα του ανάμεσα στα θύματα, θα ήταν μάταιο να περιμένεις από αυτή (την παραγωγή) αμερόληπτη παρουσίαση των γεγονότων ή κάποια που να βάζει τους Σοβιετικούς τουλάχιστο σε επίπεδο.. ναζιστικής καλοσύνης. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι και η Ιστορία την ίδια στάση κράτησε, απέναντι στο ξεκλήρισμα όσων από τον αφρό της πολωνικής αστικής κοινωνίας αποδείχτηκαν, μετά από εξαντλητικές ανακρίσεις, να εναντιώνονται στη πιθανότητα κομουνιστικού μέλλοντος για τη χώρα τους. Αμφιβολίες φαίνεται να υπάρχουν μόνο για το πόσο οι Ναζί γνώριζαν για τη σφαγή πριν ο Goebbels αποφασίσει να τη χρησιμοποιήσει δυο (2) χρόνια αργότερα, ενώ οι συνεχιζόμενες αμφισβητήσεις από τη ρώσικη πλευρά, λες και αποτελεί κηλίδα στο πάλευκο ανθρωπιστικό μητρώο του Beria και του Stalin, μοιάζουν τόσο γραφικές όσο και αυτές των Πολωνών για τα αιματοκυλίσματα εβραϊκών παροικιών από τους συμπατριώτες τους την ίδια εποχή.

Στα τεχνικά, το Katyń (2007), αν και υποψήφιο για Oscar® ξενόγλωσσου πέρσι, δε ξεφεύγει από τη, φυσιολογική για ολόκληρο κατάλογο, μετριότητα των περισσότερων έργων του 82χρονου σκηνοθέτη, και το ίδιο φυσιολογικά οι χοντράδες του δε θυμίζουν πουθενά τους, σε άλλες εποχές, φίνα δίσημους υπαινιγμούς του. Η μόνη αμφιταλάντευση, αυτή στη παρουσίαση από τη πλευρά των αξιωματικών στα στρατόπεδα ή των γυναικόπαιδων πίσω στις πόλεις, αποδεικνύεται καταστροφική, εκφυλίζοντας τη ροή σε μια σειρά βιαστικών και εκβιαστικών σκηνών (κομπλέ με πρωταγωνιστές από σαπουνόπερες), παρά τη φιλότιμη προσπάθεια να συνδεθούν από τον φωτογράφο και τον μονταζιέρη. Όλα από τη σκοπιά τρίτου, για τον οποίο αδιαφορεί πλήρως το φιλμ, που απεχθάνεται καθετί που θα μπορούσε να το εντάξει σε κάποιο γενικότερο πλαίσιο, έχοντας αποκλειστικό σκοπό να ανακουφίσει το συλλογικό τραύμα, και να απαλύνει τη συλλογική ενοχή μαζικής συνεργασίας και με τις δυο δυνάμεις του κακού που καταγγέλλει από το ξεκίνημα. Οι ουρές στα εθνικά ταμεία το καταδικαίωσαν, από αυτή την άποψη, ενώ από οποιαδήποτε, το τέλος του είναι συγκλονιστικό.