Άλλος Δρόμος δεν Υπήρχε (2009): Trailer στην ομίχλη

Όλα ξεκίνησαν από μια ιδέα/πρόταση του φίλου μου Ματθαίου Φραντζεσκάκη με αφορμή το βιβλίο Άλλος Δρόμος δεν Υπήρχε των Ν. & Α. Κοκοβλή. Κάτι είχα ακούσει για την ύπαρξη αυτών των ανθρώπων, αλλά αφού διάβασα το βιβλίο, τους γνώρισα και διαπίστωσα το μέγεθος της ιστορίας --ομολογώ πως πριν ήμουν βαθιά νυχτωμένος... Ξαφνικά βρέθηκα μπροστά στην αφήγηση ενός κρητικού έπους, με πολύ ευρύτερες όμως διαστάσεις, με πανανθρώπινα και διαχρονικά στοιχεία.

Μετά ξεκίνησε η παρατεταμένη έρευνα και η γνωριμία με τα πρόσωπα που αναφερόταν στο βιβλίο. Κάπου εδώ ευτύχησα να γνωρίσω και τον Γιάννη Λιονάκη, το τρίτο επιζών πρόσωπο από τους 6 επικηρυγμένους αντάρτες που κρύβονταν στο Νομό Χανίων για 14 περίπου χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου στην Κρήτη. Ακμαίος, κραταιός, 87ετών τότε, και με απίστευτη μνήμη.

Όσο προχωρούσε η έρευνα αλλά και τα γυρίσματα μετά, μια χιονοστιβάδα στοιχείων και γεγονότων μάς επιβεβαίωνε ότι, παρά τον πλούτο των στοιχείων που περιέχονται στο βιβλίο, πολλά είναι ακόμα τελείως άγνωστα. Η γνωστή φράση πως την ιστορία τη γράφουν οι νικητές, κάπως τροποποιημένη εδώ, φαινόταν να μας κλείνει το μάτι... Είναι η ιστορία κάποιων ανθρώπων που ο καθένας χωριστά και με το χαρακτήρα του, σε απίστευτες για τα σημερινά δεδομένα συνθήκες, έδωσαν έναν αγώνα αξιοπρέπειας, ένα παράδειγμα στάσης ζωής, με πολλούς κλυδωνισμούς, απογοητεύσεις και διαψεύσεις και που όμως δεν είναι ηττημένοι. Δεν ξέρω αν είναι νικητές ή πως αισθάνονται οι ίδιοι για τη ζωή τους, όμως στα μάτια μου τους βλέπω να περπατούν όρθιοι.

Αυτό που δυσκόλεψε περισσότερο τη διαχείριση της ιστορίας, η πρόκληση αν θέλετε, ήταν να έχουμε μια δίκαιη και έντιμη στάση απέναντι στα γεγονότα και στα πρόσωπα της ιστορίας μας. Τουλάχιστον συνειδητά, αυτή ήταν η πρόθεση και η μεγάλη μας έγνοια. Διάβασα αρκετά και κουβέντιασα με πολλούς για αυτή την ταραγμένη και δύσκολη περίοδο. Θυμάμαι την ομολογία κάποια στιγμή του Νίκου Κοκοβλή: "μέσα στο βιβλίο γράψαμε όση αλήθεια μπορούσε να ειπωθεί κάθε φορά". Δεν ήταν ομολογία ενοχής, ήταν η σκιαγράφηση βήμα-βήμα των τρομακτικά δύσκολων καταστάσεων που είχαν βρεθεί αυτοί οι άνθρωποι και των επώδυνων αποφάσεων που είχαν παρθεί.

Μέσα από τις ταινίες/ντοκιμαντέρ μπορώ να υπάρχω σε μιαν άλλη, πιο δικαιωμένη μέσα μου διάσταση, βιώνοντας και ζώντας πράγματα, μακριά από την καθημερινότητα της επιβίωσης που διαρκώς είμαι αναγκασμένος να τσαλαβουτώ. Αυτό μου δίνει και όλο το κουράγιο να μπορώ να ξεκινώ και να τελειώνω μια τέτοια ιστορία. Τώρα με τους Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη, κρατώντας και λόγω χαρακτήρα, τα πιο αθώα και ρομαντικά αν θέλετε στοιχεία αυτής της ιστορίας, νοιώθω πως δεν πορεύομαι μόνος μου σε αυτόν το δρόμο. Τους ευχαριστώ, όποια κι αν είναι η κατάληξη αυτής της προσπάθειας, για τούτη την εμπειρία που ζω κοντά τους.