Οι Ιππείς της Πύλου (2011)

Ηθοποιός κυνηγημένος απ’ τα χρέη, τις τράπεζες και το μαύρο του κοινού, φυγαδεύεται στο κοινόβιο του Πολύπυλου να βρει αυγά και πασχάλια μακριά απ’ τον πολιτισμό.Φανατικός θιασώτης των αρχαίων Κυνικών και μελετητής της φιλοσοφικής παράδοσης που τους γέννησε, ο Νίκος Καλογερόπουλος είναι ένας απ’ τους βαθύτερους γνώστες της αρχαιοελληνικής πνευματικής κληρονομιάς που κυκλοφορούν εκεί έξω χωρίς διδακτορικό πάνω απ’ το κεφάλι τους, και η καλλιτεχνική του προϋπηρεσία το έχει αποδείξει ακόμη και σ’ αυτούς που δεν είχαν ποτέ προσωπική εμπειρία με τον ηθοποιό, σκηνοθέτη και θεατρικό συγγραφέα. Είναι μονάχα φυσικό λοιπόν, κομμάτια αυτής της εμμονής του να τα βρεις στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που γυρίζει απ’ την εποχή του Ονείρου Αριστερής Νύχτας το 1987. Και το ευπρόσδεκτο της υποθέσεως είναι ότι δεν τα βρίσκεις απλώς παραταγμένα στη σειρά, σα λίστα για τα ψώνια απ’ το σούπερ μάρκετ των αναφορών, αλλά τα διακρίνεις περισσότερο αισθαντικά, οργανικά ενσωματωμένα στην όλη φιλοσοφία των Ιππέων του, καμουφλαρισμένα πίσω απ’ τη σουρεαλιτέ της δομής της, και μπολιασμένα με χίλια δυο άλλα στοιχεία της ελληνικής κουλτούρας, απ’ τον Σπαθάρη και τον Τριβιζά, στο Ζαμπέτα και τον Τσιτσάνη κι από ‘κει στον Όμηρο, τον Σοφοκλή κι ακόμα και τον Μπελογιάννη.

Το εγχείρημα του Καλογερόπουλου είναι φιλόδοξο, τίμιο και τολμηρό. Μέσα στην ιστορία του μοιροβαρεμένου ηθοποιού των παραλλαγμένων αρχαίων κλασικών, που πνίγεται απ’ το άγχος της αποτυχίας και τα τηλεφωνήματα των τραπεζικών ζητουλάδων, ο σκηνοθετοσεναριογράφος ψάχνει το δραματοποιημένο είδωλο του νεοέλληνα με την διαστρεβλωμένη αντίληψη της κληρονομιάς και της καταγωγής του, που προσπαθεί να βρει το μπούσουλα μέσα στη φουρτούνα της σύγχρονης εποχής, με τις σκοτούρες της, τα διακοποδάνειά της, τις αγχωτικές εξάρσεις και τα καπιταλιστικά δαιμόνια. Με τη φυγή στη φύση, ο ήρωας δεν βρίσκει μονάχα μια ερημιά που (μπορεί να ισχυριστεί ότι) δεν πιάνουν τα κινητά, αλλά μια επιστροφή σε ρίζες, παραδόσεις και κουλτούρες ξεχασμένες, κοσμοθεωρίες απαλλοτριωμένες και μυρωδιές που άμα τις πιάσεις θα θυμηθείς γιατί ήταν λατρεμένες. Μια ατμόσφαιρα καλόκαρδου σταρχιδισμού και γλεντζέδικης αδιαφορίας που μας είναι τόσο μακρινή ανάμνηση, όσο οι εποχές που οι Ευρωπαίοι τραβούσαν τα βυζιά τους επειδή ήμασταν η μόνη χώρα που όχι μόνο επέμενε να σουβλίζει αρνί, αλλά να τρώει και το κοκορέτσι και να ρουφάει και το κεφαλάκι. Ένα παγανιστικό γαϊτανάκι που υμνεί τα ξεσηκωτικότερα στοιχεία της ελληνικότητας κι απογειώνεται τόσο απ’ την ερμηνεία του Καλογερόπουλου, όσο και των υποστηρικτικών ηθοποιών όπως ο Σπυριδάκης και uber alles ο Ηλίας Λογοθέτης. Το ατυχές, είναι ότι ο Καλογερόπουλος χάνει το άριστον του μέτρου κάπου μετά τη μέση, αδιαφορεί για όποιο είδος αφηγηματικής συνέχειας και δραματουργικής οικονομίας, παρασέρνεται από νήματα που τον τραβάνε στο μελοδραματικό κλισέ, και στην αγωνία να βρει διαδρομής προς το κλείσιμο της ιστορίας που προφανώς δεν έχει μελετήσει όσο τα υπόλοιπα στοιχεία, απογοητεύει με δραματική αντικλιμάκωση που κόβει τα πόδια της χορογραφίας του και καταλήγει σε οικολογικές αφέλειες και παρωχημένες λύσεις.