Τη Νύχτα που ο Φ. Πεσσόα Συνάντησε τον Κ. Καβάφη (2008)

«Θα’ταν η τρίτη βδομάδα των γυρισμάτων, όταν ακούσαμε για πρώτη φορά το όνομα Βασίλης Καπόπουλος. Γυρίζαμε μια ταινία για τον Καβάφη και τον Πεσσόα, τους δύο μεγάλους ποιητές του 20ου αιώνα».Τους δυο τεράστιους ποιητές, όλων των αιώνων, θα μπορούσες να αντιτείνεις (αν και του Πεσσόα δεν του πολυάρεσε να θεωρείται ποιητής, μετά από κάποιο διάστημα), αλλά όπως αντιλαμβάνεσαι, το βάρος της ίντριγκας της παραπάνω πρότασης (που ανοίγει το βραβευμένο στα Κρατικά και αναγνωρισμένο ως ταινία της χρονιάς απ’ την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, ντοκιμαντέρ), στέκει πάνω απ’ το όνομα Καπόπουλος, ή μάλλον την απορία και την αναζήτηση του τί δουλειά μπορεί να έχει, να αναφέρεται νωρίτερα κι από τους άλλους δύο. Όπως στο άνοιγμα, έτσι και στην ταινία, που ξεκινά με την κλασική εικονογραφική λογοδιάρροια για να καλύψει το χρόνο που πιάνουν οι αφηγήσεις, μέχρι να φτάσει στο θέμα της, η ιστορία του Καπόπουλου, του επινοημένου από τον σκηνοθέτη χαρακτήρα, φορτώνεται πάνω της την ταινία και χρησιμοποιείται ως μυθοπλαστικό πάτημα για να διασταυρώσει ο Χαραλαμπόπουλος τις ζωές των δυο διανοούμενων και να στήσει μια φυσική εγγύτητα που δεν υπήρξε ποτέ, για να σωματοποιήσει την πνευματική τους.

Εν πλω σ’ ένα υπερωκεάνιο που δεν καβάλησε κανένας τους ποτέ, με προορισμό τον Νέο Κόσμο λίγο πριν την χρεοκοπία του το ’29, ο Καπόπουλος, ο Καβάφης κι ο Πεσσόα πίνουν τσίπουρα και μοιράζονται απόψεις, αγωνίες κι ευαισθησίες, χάρη σ’ ένα τέχνασμα, που όσο θα μπορούσε να λύσει τα χέρια του σκηνοθέτη και να τον αφήσει να δημιουργήσει, ελεύθερος απ’ τα βαρίδια και τους περιορισμούς του ντοκουμέντου, μια εξερεύνηση μυθιστορηματική και σχεδόν αστυνομική, των δαιδαλωδών διαδρόμων της σκέψης και της ψυχής δυο σπουδαίων ανδρών, άλλο τόσο δουλεύει εις βάρος του, αποκαλύπτοντας την ανεπάρκειά του να χειριστεί ακόμα κι αυτήν την αρχή μιας δυνατότητας, πόσο μάλλον να την πάει και παραπέρα. Πολύ σύντομα, οι δρόμοι που ανοίγονται, παραχώνονται όπως-όπως κάτω απ’ τους τόνους βαριάς αφήγησης του Χαραλαμπόπουλου, που απαγγέλλει στείρα, μονότονα και υπνωτιστικά (μ’ αυτήν την εκφορά του που, με τα σπασίματα της φωνής, μ’ ένα μαγικό τρόπο ρίχνει τη θερμοκρασία της αίθουσας στους μείον δέκα), αγαπημένα του χωρία των δύο ποιητών για να σου τρίψει στη μούρη τις ομοιότητές τους, ενώ από κάτω ζωγραφίζει στερεοτυπικά πορτρέτα εναλλασσόμενου σουρεαλισμού και νατουραλισμού για συνοδευτικές εικόνες και σου σπάει τα νεύρα με τα περάσματα απ’ τα Ελληνικά στα Πορτογαλικά, για να σου τονίσει και τις λυρικότητες των γλωσσών, όπως καταλαβαίνεις. Αλλά τελικά δεν καταφέρνει και πολλά περισσότερα, απ’ το να σου αποδείξει, όταν ξυπνήσεις, ότι, όπως οι Watchmen (2009) ας πούμε, κάποια πράγματα δεν είναι φτιαγμένα για να φεύγουν απ’ το χαρτί για το οποίο φτιάχτηκαν, ακόμα κι αν υπερβαίνουν την εποχή τους κι η διάδοσή τους παραμένει επείγουσα.