Μαύρο Λιβάδι (2009)

Στην Ελλάδα του 1600, τραυματισμένος γενίτσαρος καταλήγει σε γυναικείο μοναστήρι, απ’ όπου κλέβεται με μοναχή, για ν’ ανακαλύψει στον όρκο σιωπής της, ένα απ’ τα πιο άβολα μυστικά της τουρκοκρατούμενης χώρας.Έχουμε κάνει αρκετές προσπάθειες εδώ στις Μάζες, για να μην μείνει μυστικό ότι το Μαύρο Λιβάδι είναι ένα απ’ τα καλύτερα σκηνοθετικά ντεμπούτα που μπορείς να πετύχεις σε οθόνη, εντός κι εκτός συνόρων. Μια απ’ αυτές τις ταινίες που όχι μόνο υπερβαίνει την ελληνική καταγωγή της, αλλά την ανεβάζει κιόλας, επιστρέφοντας στην ιστορία της χώρας της για να αντλήσει την έμπνευσή της, και δίκαια η πρώτη ταινία του Βαρδή Μαρινάκη μπήκε στην πρώτη γραμμή του κινήματος που προέκυψε στα ντόπια κινηματογραφικά πράγματα, απ’ αυτό το διαφαινόμενο φετινό κύμα σύγχρονων κινηματογραφιστών, που εμφανίστηκαν σχεδόν απ’ το πουθενά, με ένα γκρουπ δουλειών δυο τάξεις μεγέθους πιο πάνω απ’ ό,τι είχες συνηθίσει να βλέπεις ως τώρα στα Ελληνικά.

Αναγνωρισμένος στα διεθνή φεστιβάλ για τις μικρού μήκους δουλειές του, ο Βαρδής Μαρινάκης στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, σερβίρει μαεστρικά συντεθιμένα καδραρίσματα, καταφέρνοντας να κρεμάσει σαγόνια, με την αποστομωτική φινέτσα της φωτογραφίας του Marcus Waterloo, αλλά και ακόμη περισσότερο, με την απίστευτα μεθυστική αίσθηση ομαλής ροής που εμποτίζει ο σκηνοθέτης στα πλάνα του, όχι μόνο χάρη στα εξαιρετικά του παναρίσματα και τις απόκοσμες γωνίες τους, αλλά και χάρη στην εξαιρετική κομψότητα και την αίσθηση συγχρονισμού, με την οποία καταφέρνει να χορογραφεί την κίνηση, τόσο των πλάνων του, όσο και των ερμηνευτών του. Είναι πολύ δυσκολότερο απ’ όσο φαίνεται, και στο εγχώριο και στο αλλοδαπό σινεμά, να πετύχεις σκηνοθέτη που να μπορεί να συντονίσει ομάδες ηθοποιών, κομπάρσων και τεχνικών, χωρίς να κάνει το αποτέλεσμα να μυρίζει θεατρικό σανίδι και ο Μαρινάκης το πετυχαίνει με τέτοια ανάλαφρη άνεση, που σε κάνει ν’ αναρωτιέσαι πώς γίνεται να είναι η πρώτη του τόσο μεγάλου εύρους δουλειά.

Την απορία αυτή δεν σου τη λύνει, αλλά επιβεβαιώνει την μεγάλου μήκους απειρία του, η προβληματική κατάσταση στα σεναριακά. Η χαλαρή αφήγηση που επιλέγει ο Μαρινάκης να συνοδεύσει την λιτή, αφαιρετική γραφή και η κατά κύριο λόγο ανεπεισοδιακή κι επίπεδη πλοκή του, απλώνουν μια γενικότερη πλαδαρότητα στην ιστορία του, που χρειαζόταν αρκετό συγύρισμα για να εκμεταλλευτεί το γράπωμα του θεατή που εξασφαλίζει η εικόνα. Το δεύτερο κεφάλαιο της ιστορίας του, το πιο κοντινό στις μέχρι πρότινος ευαισθησίες του δημιουργού για την ικανότητα της επιστροφής στη φύση να αποκαλύπτει την απελευθερωμένη φύση του ανθρώπου (σε αντίθεση με την τάση του τεχνητού περιβάλλοντος και των κοινωνικών συμβάσεων να τον σκλαβώνουν και να τον απομονώνουν σε νοοκτόνες συνθήκες), γειτνιάζει επικίνδυνα στη φλου ποετίκ προσέγγιση που δοκιμάζει τις αντοχές του κοινού θνητού θεατή και αποκαλύπτει την κάπως τραβηγμένη και μάλλον αδικαιολόγητη διάρκεια του συνόλου, πικραίνοντας την αίσθηση που αφήνει ως τότε, μια δουλειά που για να σ’το πω απλά, είναι ήδη κι αδιαμφισβήτητα, ένα σημείο αναφοράς στην ελληνική φιλμογραφία, το οποίο θα κάνεις μεγάλο λάθος αν δεν απολαύσεις στη μεγαλύτερη οθόνη που θα βρεις και θα είσαι άδικος αν δεν του αναγνωρίσεις τα ελαφρυντικά που δικαιούται μια τόσο ιδιαίτερη, προσωπική και τόσο πετυχημένη σε τόσους τομείς, εμφάνιση ενός καινούριου σκηνοθέτη στο υπό διαμόρφωση ανανεωμένο τοπίο του ελληνικού σινεμά.