Des Hommes et des Dieux (2010)

Τη νύχτα της 26ης προς 27η Μαρτίου του 1996, εφτά Σιστερσιανοί κληρικοί του μοναστηριού Tibhirine απήχθησαν και αγνοούνταν για βδομάδες. Τα κεφάλια τους βρέθηκαν στις 30 Μαΐου. Στη διάρκεια του εμφυλίου που ξέσπασε το Δεκέμβριο του 1991 στην Αλγερία, τουλάχιστο 70 χιλιάδες άμαχοι χάσανε τη ζωή τους σε σφαγές, και το ότι ο Γάλλος Xavier Beauvois επέλεξε να ασχοληθεί με την ιστορία λίγων συμπατριωτών του και μοναχών, χαρακτηρίζει αναπόφευκτα το Des Hommes et des Dieux (2010). Ο εμφύλιος σε μια χώρα Μουσουλμάνων ξέσπασε ανάμεσα σε φονταμενταλιστές και μη, η Αλγερία είχε πολεμήσει για να ανεξαρτητοποιηθεί από τη Γαλλία μόλις 40 χρόνια πριν το υπό εξέταση περιστατικό, η παρουσία και η αποστολή Χριστιανών κληρικών στη περιοχή έμμεσα ή άμεσα σκοπό είχε τον προσηλυτισμό των ντόπιων, όλα παραμένουν κρυμμένοι ελέφαντες στα λιτά σκηνικά που καταγράφει ο σκηνοθέτης καθοδηγώντας τη κάμερά του. Ίσως και διαισθανόμενος ακριβώς αυτό, ο Beauvois παρουσιάζει από την άλλη πλευρά άκριτα και τη.. χιλιοτραγουδισμένη ανάγνωση του Κορανιού ως βιβλίο μόνο αγάπης, μέσα από τα χείλη ιμάμηδων που συνομιλούν με τους μοναχούς, σε μια συζήτηση που ξεχειλίζει από εκατέρωθεν υποκρισία σχεδόν.. ντοκιμενταρίστικα. Και κάπως έτσι ο δημιουργός καταφέρνει να αποφύγει τις περισσότερες κατηγορίες, η γαλήνια ασκητική ματιά του ταυτίζεται ουσιαστικά με αυτή των ηρώων του, αυτοί αγνοούν την όποια πολιτική τους αποστολή, περιορίζονται σε τυπικότητες στη σχέση τους με τη ντόπια επικρατούσα θρησκεία, ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους της περιοχής και την ευτυχία της ψυχής τους.

Το φιλμ καταγράφει την έντονη σύγκρουση του ιδανικού και του πραγματικού κόσμου της παρέας του μοναστηριού, παρακολουθεί τις καθημερινές τους συνήθειες, τις μυστικιστικές θρησκευτικές τελετές τους, τον σχεδόν εξίσου τελετουργικό τρόπο με τον οποίο φτιάχνουν μέλι ή θεραπεύουν σωματικά τους ντόπιους, σχηματίζει μέσα από τις συζητήσεις μεταξύ τους μια εικόνα της ανθρώπινης ιστορίας του καθενός, των αγαπημένων τους ατόμων ή της μοναξιάς τους, χρησιμοποιεί συχνά εκφώνηση για λόγια που φαίνονται να ανήκουν στα ιστορικά πρόσωπα παρόλο που δεν εμμένει στην ιστορική χρονολογία. Ακόμα και κάποιες εικόνες που φαίνονται να εκβιάζουν τη δικιά σου οπτική, ας πούμε οι Μουτζαχεντίν να κόβουν το λαιμό Κροατών πριν εμφανιστούν στην αυλή του Tibhirine, βοηθάνε να καταλάβεις τι έχουν στο μυαλό τους τα συμπαθητικά παπούδια πριν πάρουν την τελική τους απόφαση αγνοώντας συνειδητά τις συνέπειές της. Σε αυτή την ευλαβική εξέταση ευλάβειας, σε αυτή τη διύλιση μέχρι εξαγνισμού της διύλισης σε σημείο αγνότητας από τους μοναχούς των λόγων της στάσης τους, ο Beauvois τα καταφέρνει άριστα αν και αναπόφευκτα αλαφρά βαρετά λοιπόν, οι πρωταγωνιστές του, που πέρασαν και τη σχετική.. βαριά εκπαίδευση, είναι όλοι συγκλονιστικοί.