Tournée (2010)

Αποτυχημένος τηλεοπτικός παραγωγός, αναλαμβάνει να μανατζάρει τουρνέ θιάσου μπουρλέσκ A, τι συμπαθητική φάτσα αυτός ο Amalric. Πάντα προσθέτει ένα χρώμα σε οποιονδήποτε χαρακτήρα ενσαρκώνει, είτε στο Munich (2006), είτε στο Quantum of Solace (2008), είτε στον L' Ennemi Public No 1, πλάι στον Vincent Cassel. Τους αγαπάμε αυτούς τους ηθοποιούς, ειδικά δε τους Γάλλους, που κάνουν υπερ-ατλαντικά περάσματα σε μεγαλοπαραγωγές. Και δες τον τώρα, κάνει ταινία για το burlesque. Αχ, είναι και ρομαντικός! Και μιλά για ένα άλλο θέαμα, μιας άλλης εποχής. Και με ρωτάτε γιατί να του δώσουμε το βραβείο σκηνοθεσίας;

Δεν ξέρω αν ο παραπάνω μονόλογος ακούστηκε ποτέ τη διάρκεια της σύσκεψης της κριτικής επιτροπής των Κανών, αλλά το Tournée έχει κάποια προβλήματα. Το βασικότερο: δεν είναι μία ταινία για το burlesque. Το burlesque, σαν ξαδερφάκι της comedia dell' arte, απευθυνόταν, από τη γέννεση του (τον 16ο αιώνα υποστηρίζουν κάποιοι – ευχαριστώ Wikipedia) στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις –-ήταν δηλαδή ένα θέαμα καθαρά λαϊκό-– και, στην κλασσική αμερικάνικη μορφή του περιελάμβανε χοντρό χιούμορ με γενναίες δόσεις κυνισμού, και λίγο φάτε-μάτια-ψάρια στριπτίζ. Από το 1990 και μετά, ξεκινά μια μετάλλαξη / αναβίωσή του, με έδρα (φυσικά) τη Νέα Υόρκη. Εκεί μπλέκονται διάφορα άλλα όμως, όπως ο όρος performance art, καθώς και η «υποστήριξη» μιας estet-ίζουσας αντίληψης του θεάματος και της τέχνης εν γένη. Που δεν θα μπορούσε με τη καμία να συγκριθεί με το αυθόρμητο, άκρως αυτοσχεδιαστικό και –-ας το ξαναπούμε-– λαϊκό θέαμα που ήταν το αυθεντικό μπουρλέσκ. No pretense here, αν με πιάνεις. Και εντάξει, ας του το συγχωρέσουμε του Amalric αυτό. Ας το συγχωρέσουμε και στους κριτικούς που δεν απομόνωσαν αυτόν τον θεωρητικό παραλογισμό. Αλλά υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα, Η ταινία είναι ένα χάος ακυβέρνητο. Δεν υπάρχει σενάριο, δεν υπάρχει ανάπτυξη χαρακτήρων, υπάρχει μόνο μια δημιουργία ατμόσφαιρας και η –-ορθώς περασμένη στο πανί-- αίσθηση του on-the-road, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, αλλά καθώς τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο, δίχως καμιά δραματουργική κατεύθυνση, ο θεατής αναζητά μια γαμημένη κορύφωση που ποτέ δεν έρχεται. Σκηνοθετικά, μου θυμίζει ντεμπούτο Έλληνα σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στα τέλη της δεκαετίας του '80. Γι' αυτό και μου φαντάζει παράλογη η βράβευση. Εκτός κι αν η κριτική επιτροπή βράβευσε τον Amalric για να του δείξει ότι το πανηγύρι των Κανών, είναι πιο burlesque κι απ' την ταινία του!