Never Let Me Go (2010)

Το 1952 μια ιατρική πρωτοπορεία επιτρέπει στους ανθρώπους να ζουν πάνω από 100 χρόνια. Καμιά εικοσπενταετία αργότερα, δυο κοριτσάκια και ένα αγοράκι μεγαλώνουν σε ειδυλλιακό σχολείο χωρίς προφανές ομφάλιο μαντίλι με τον κόσμο. Ο Kazuo Ishiguro περιγράφει συνήθως τη νουβέλα του, του 2005, που τον έφερε ξανά shortlisted για Booker, σαν επιστημονική φαντασία χωρίς τις τυπικές συμβάσεις του είδους, και εννοεί βέβαια πως έγραψε ακόμα μια ιστορία που χρησιμοποιεί κοσμογονική υπόθεση εργασίας απλά για να περιοριστεί σε κλασική σφιχτή βαρυφορτωμένα δραματική αφήγηση. Έτσι εύκολα περιγράφεις με τη σειρά σου την ομώνυμη κινηματογραφική μεταφορά της, το Never Let Me Go (2010), σα το Island (2005) του Michael Bay σε έκδοση ατελείωτα πένθιμου εμβατηρίου, μια μαραμένη σύνθεση της κάποτε βασίλισσας του ρομαντζαριακού αισθησιασμού Rachel Portman κομπλέ με βιολιά, που το μόνο που κάνει είναι να θρηνεί μια πεθαμένη νεότητα, ανασύροντάς τη με μεσήλικο παραμορφωτικό πρίσμα. Με άλλα λόγια, την ταινία μπορείς και να τη δεις σα τη νιοστή κατάρα της άδικης κοινωνίας που σου 'φαγε τη ψυχή όταν ήτανε μικρή και άδολη, κάτι τέτοιο κάνει το επαναλαμβανόμενο μουσικό της θέμα, και τόσο ο Ishiguro όσο και ο Alex Garland που υπογράφει το σενάριο, κρατάνε μέχρι τέλους την αμφιβολία των υπολοίπων αν οι ήρωες της ιστορίας έχουν ζωτική πεμπτουσία. Από την άλλη, πίσω από τη κρυπτική ενδοσκόπηση της αφήγησης, τηλεγραφική επιπλέον στα περισσότερα σημεία της στο πανί ως συνήθως για τον Garland, μπορείς να βρεις πολλά παράλληλα με τον τρόπο που ο πρώτος κόσμος χρησιμοποιεί τον τρίτο, μια διαδρομή μέσα από τα τρία στάδια της συνειδητότητας (παιδική, εφηβική, ενήλικη) με βαριά την επίγνωση ότι δεν έχεις μέλλον, η ζωή σου προορίζεται να παρατείνει την ευημερία άλλων.

Ο Romanek χειρίζεται αυτή τη διαδρομή με μια άβολα καθησυχαστική (i.e. όχι εφησυχαστική) ομορφιά, πιάνοντας τη νύξη του τρόπου με τον οποίο ο Ishiguro διαμορφώνει τη σχετική ορολογία ("ολοκλήρωση" για τον προκαλούμενο θάνατο, ας πούμε), οι οπτικές συνθέσεις του έχουν μια μελαγχολία που ακολουθεί την απόφαση του σεναριογράφου να αποκαλύψει τη μοίρα των παιδιών πολύ νωρίτερα απ' ότι ο συγγραφέας, οι σκηνές του καταφέρνουν γενικά να μεταδώσουν τόσο το δυστοπικό (και συνάμα επικριτικό της πραγματικότητας βέβαια) στο πνεύμα του δεύτερου όσο και το ανεπαίσθητο, το υπονοούμενο ως οικείο, στις διαδοχικές περιλήψεις του πρώτου. Όπως έχει αναφέρει αρκετές φορές ο Romanek, έβαλε τους μεγάλους και τους μικρούς πρωταγωνιστές του να προετοιμάζουν τους ρόλους τους μαζί και ανάμικτα, και έτσι επιπλέον η αφήγηση έχει μια συνοχή που δε πετυχαίνεις εύκολα όταν τους ίδιους χαρακτήρες χειρίζονται ηθοποιοί διαφορετικής ηλικίας. Αυτού του είδους το σφιχτό χαρακτηρίζει και το δέσιμο στην παραγωγή ενός κλασικισμού στα όρια του Love Story (1970) με μια προχωρημένη κόψη κάπως.. απερίγραπτη, ειδικά άμα θες να γράψεις κριτικά κατεβατά χωρίς να αναφέρεις όσα η Sally Hawkins ξεφουρνίζει με πονόψυχη ψυχρότητα κάπου στο πρώτο τέταρτο της διάρκειας. Μη ξεχάσεις πάντως στη προβολή αυτό που όλοι οι συντελεστές επαναλάβανε άπειρες φορές, κυρίως για κριτικούς κατεβατούς που δε θέλανε να ακούσουν, η ανθρωπότητα και η νεότητα δεν είναι τόσο φύσει επαναστατικές όσο θες να βαυκαλίζεσαι, από τους μαύρους στην Αμερική της δουλείας μέχρι τους Έλληνες στην Ελλάδα του μνημονίου, η πλειοψηφία ζει απαθέστατα και φαντασιωτικά, και στη καλύτερη περίπτωση μοιρολατρικά και γλυκόπικρα, τη καθημερινότητα που της επιβάλλουν.