Rise of the Planet of the Apes (2011)

Στη προσπάθειά του να καταπολεμήσει το Αλτσχάιμερ που κατατρώει τον πατέρα του, νεαρός επιστήμονας στο San Francisco του σήμερα, αναπτύσσει ιό που κάνει πολλά περισσότερα από το να αναζωογονεί εγκεφαλικά κύτταρα, όταν προσβάλλει πιθήκους. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του franchise που ξεκίνησε με τον Πλανήτη των Πιθήκων (1968) είναι θεωρητικά ο πεσιμισμός του, και πρακτικά η τρελή ανακολουθία του, αν εξαιρέσεις φυσικά τη πρώτη ταινία και το ιστορικό πλέον αιφνιδιαστικό τέλος της, όλες οι υπόλοιπες, μαζί και το ριμέικ του 2001, αναλώνονταν σε κουλαμάρες και αναχρονισμούς για να καταφέρουν να συνεχίσουν τη μυθολογία των προηγούμενων, με ελάχιστη ως καθόλου σκέψη για πιθανές επόμενες. Σαν αποτέλεσμα, το Rise of the Planet of the Apes (2011) καταφέρνει να φαίνεται ιδιοφυές απλά με το να καταφεύγει στην κοινοτοπία, αφηγείται μια ιστορία στο μοτίβο επιστημονικού πειράματος με απρόβλεπτες τρομαχτικές παρενέργειες, κρατάει από όλη τη συσσωρευμένη αρλούμπα μόνο τον.. πλανήτη των πιθήκων (κι αυτόν άμα κάτσεις να παρακολουθήσεις και τους τίτλους τέλους), και σε αφήνει με την αίσθηση του απρόβλεπτου βγαίνοντας από την αίθουσα, υπό την έννοια ότι έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες σου παρακάμπτοντάς τες.

Η ταινία ξεκινάει σαν Apocalypto (2006) των μαϊμούδων, ένας χιμπατζής τρέχει να ξεφύγει στη ζούγκλα, αλλά γρήγορα μεταφέρεται σε φαρμακευτικό εργαστήριο, όπου τα τετράποδα υποβάλλονται σε πειράματα, και το παρακάμπτει κι αυτό με συνοπτικές διαδικασίες, μετά τα καταστροφικά αποτελέσματα των πειραμάτων, για να πιάσει επιτέλους τον κεντρικό ήρωα, τον νεογέννητο Καίσαρα, έναν μετεξελιγμένο χιμπατζούλη που θα αποτελέσει και τον ήρωα της υπόλοιπης διάρκειας, όπως και στη Κατάκτηση του Πλανήτη των Πιθήκων (1972). Αυτή η οπτική, η πιθηκίσια, πάει κόντρα στις συμβάσεις του είδους (της επιστημονικής τρομάρας), το "τέρας" μπορεί και να το συμπαθείς ως θεατής ανάλογα με τη περίπτωση, αλλά κανένας δε περιμένει να ταυτιστείς μαζί του, και αυτή η αντίφαση είναι το βασικό πρόβλημα που έχει να διαχειριστεί ο σκηνοθέτης Rupert Wyatt, χωρίς να μπορεί να καταφύγει φυσικά στις τραγικές ιλαρότητες (χοχοχο, και τι έγινε που ο πίθηκος σκότωσε εκείνο τον άνθρωπο που τον είπε μαϊμού χωρίς να θέλει να τον προσβάλλει, είμαστε προοδευτικοί και το ξεπερνάμε άμεσα) της παράδοσης του franchise. Έχοντας υπόψη το πρόβλημα, καταλαβαίνεις πως οι ανθρώπινοι πρωταγωνιστές, ο James Franco και η Freida Pinto με την εκπληκτική ικανότητα να χάνονται στο φόντο ως γλάστρες, είναι ιδανικοί από το casting ακόμα, ενώ ο John Lithgow που συμπληρώνει τη θετή οικογένεια του Καίσαρα παίζοντας τον πατέρα του Franco, προσθέτει μια κρίσιμη νότα συγκίνησης στον σπειροειδή κατήφορο που θα φέρει τον βασιλιά πίθηκο, και τον στρατό του, εχθρούς της ανθρωπότητας. Σε όλη τη διάρκεια, ο σκηνοθέτης δε σε αφήνει να πολυσκεφτείς τη λογική της ιστορίας ούτε να πολυπαρατηρήσεις τα εφέ σε δράση, εναρμονίζει τη κίνηση της κάμερας με αυτή των ζώων, πιάνει τους ρυθμούς τους, αν πεις ότι η επέλαση των πιθήκων στα τέσσερα ήταν η μοναδική λαμπρή στιγμή του Tim Burton δέκα χρόνια νωρίτερα, τότε σίγουρα ο Wyatt θα σε αναγκάσει να βάλεις τη δικιά του υπογραφή μέσα στις καλύτερες ταινίες του φετινού καλοκαιριού. Και άμα ρωτήσεις τον Τάσο Θεοδωρόπουλο, θα σου πει ότι η εικονική ερμηνεία του Andy Serkis είναι αυτό που λέμε καρδιακή, από τη πρώτη στιγμή που αισθάνεται ότι η θέση του δε πρόκειται ποτέ να είναι ανάμεσα στους ανθρώπους, μέχρι εκείνη που αρνείται οριστικά και εμφατικά το λουρί, ο Καίσαρας του Serkis είναι χαρακτήρας ανθολογίας στη μέχρι τώρα ιστορία του motion capture. Σε ανθολογία μπορείς να βάλεις και όλη τη ταινία, με την έννοια ότι τα εφέ της WETA κατάφεραν να μπλέξουν σχεδόν άψογα ερμηνείες.. νέου και κλασικού τύπου, αλλά όχι και σε κάνα pop πάνθεον όπως τη ταινία του '68, όχι ακόμα τουλάχιστο.