Melancholia (2011)

Ο πλανήτης Μελαγχολία αποφασίζει να βάλει πλώρη για τη Γη και να μας βγάλει μια και καλή απ’ τη μπουρζουά μιζέρια μας.Όντως, ο συμβολισμός πίσω απ’ την ιδέα ενός αστρικού σώματος στο μέγεθος πλανήτη, με όνομα που παραπέμπει στην πλέον διαδεδομένη πνευματική νόσο της σύγχρονης εποχής του ανθρώπινου είδος, και με διαθέσεις να καταπιεί ολόκληρο το στερέωμα που κρατάει όρθιο τον νοήμονα πολιτισμό που πνίγεται στην μιζέρια των κατορθωμάτων του, είναι αρκετά προφανής για να σου φέρει πονοκέφαλο απ’ το γύρισμα των ματιών που προκαλεί. Και δυστυχώς, πίσω απ’ το εξαιρετικά στιλιζαρισμένο κι επώδυνα στημένο βλέμμα του Trier, δεν κρύβεται ούτε καμιά έκπληξη στο ξεδίπλωμα της προβληματικής του, ούτε κανένα είδος διακριτικότητας στον χειρισμό της θεματικής του, μιας και αναμενόμενα, ο συνεπακόλουθος παραλληλισμός του χαμού του πλανήτη με το τέλος της λογικής στη ζωή μιας γυναίκας βυθιζόμενης στους ασταμάτητους μηχανισμούς των ακατανόητων σκοταδιών της ψυχολογικής κατάθλιψης, παραμένει εξίσου ανεπεισοδιακός και διανοητικά αδιάφορος. Σχεδόν με το ίδιο πείσμα που σε έπνιγε στο ακατανόητα αλλοπρόσαλλο σοκ και δέος του Αντίχριστου (2009), ο Trier ετούτη τη φορά σε αφήνει να σφίξεις μόνος σου τη θηλιά γύρω απ’ το λαιμό σου, γεμίζοντας την οθόνη με την ανία της μπουρζουαζίας και τη δυστυχία της ευπορίας, καθώς συνθέτει ξεκάθαρα την πιο ρομαντική του ιστορία, πατώντας πάνω στην προσωπική του εμπειρία απ’ την διαμάχη του με την κατάθλιψη, που τον έπιασε, λέει, όταν άρχισε να φλερτάρει με τις διάφορες καταστροφολογικές θεωρίες για το τέλος του κόσμου. Αν είναι, όμως, η πιο ήσυχη, μειλίχια, κι ίσως πολύ προσωπική του ταινία, η Μελαγχολία, που στο πρώτο της μισό ξεδιπλώνεται σαν reunion της Οικογενειακής Γιορτής (1998) μιάμιση δεκαετία μετά, στο δεύτερο κομμάτι της αποδεικνύεται εύκολα η πιο όμορφή του δημιουργία: οι πανέμορφες συνθέσεις του φλερτάρουν με τις τάξεις της υψηλής οπτικής τέχνης, τα παιχνιδίσματά του με τη φωτογραφία και την εικονοκλαστική διαχείριση του μοντάζ, δίνουν εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς, και ο Δανός κάνει επίδειξη εικαστικής φινέτσας, γεμίζοντας την οθόνη με βιρτουοζιτέ ατμοσφαιρικότητας, που σε καταπίνει και σε μεταφέρει σε τέλεια ισορροπημένα τοπία, κυριολεκτικού μετα-Αποκαλυπτικού ζεν. Αν μαζί με τα κλασικά ψυχρά εγκεφαλικά χιουμοριστικά δυναμιτάκια που σου φυλάει στις πιο σκοτεινές των στροφών της ιστορίας του, είχε ασχοληθεί λιγάκι να κρύψει και μερικές νάρκες συναισθηματικής ενεργοποίησης, μπορεί να μιλάγαμε και για χορταστική απόλαυση σαδομαζό τύπου, αλλά τόσα χρόνια με τον παλαβό Δανό, θα ’χεις μάθει, φαντάζομαι, να αρκείσαι με τα δωράκια σου, όπως σου τα αφήνει.