Jane Eyre (2011)

Κοπέλα κλαίει κλαίει και τρέχει τρέχει σε ομίχλες, μέχρι που φτάνει σε σταυροδρόμι. Στην ερημιά. Μετά σκοτεινιάζει. Και πιάνει μπόρα. Σύμφωνα με τη Wikipedia, η πιο γνωστή νουβέλα της Charlotte Brontë έχει δομή που η λογοτεχνική κριτική έχει βαφτίσει bildungsroman, και άμα έχεις υπόψη την πλοκή, κατανοείς πως αυτό μεταφράζεται σε εκτεταμένη εισαγωγή και κατάληξη, για έναν ακόμα έρωτα πτωχής πλην τίμιας, με ροκ σταρ της εποχής του Byron. Αναμφίβολα η Brontë ήθελε να παρουσιάσει αυτόν τον έρωτα σαν ισότιμο, πρωτο-φεμινιστικό όπως τον θέλει η πάγια πλέον ορολογία, και αναπόφευκτα όλες οι αναγνώσεις του έργου, ειδικά στις καμιά εικοσαριά μεταφορές για την οθόνη, εκεί διαφοροποιούνται, στα παραγεμίσματα.. γυναικοσύνης της σκοπιάς, ανεξάρτητα από τις δημιουργικές περγαμηνές τους. Τελευταία αξιοσημείωτη διαφοροποίηση, η Jane Eyre (1996) του Franco Zeffirelli ήταν τέτοια (αξιοσημείωτη) μόνο γιατί ξέφυγε σαν παραγωγή από τη μεγάλη φάμπρικα Merchant Ivory, και αντίστοιχα, και ενδεικτικά της.. εξάντλησης του θέματος, τη πιο πρόσφατη Jane Eyre (2011) μπορείς να την εντάξεις στη λυκοφωτισμένη (i.e. Twilight-όπληκτη) βιομηχανική αλυσίδα του Hollywood, παρόλες τις βρετανικές της σφραγίδες. Με άλλα λόγια, η ιστορία παραγεμίζεται πια ανάλογα με τις εμπορικές απαιτήσεις της εποχής, και αναλυτικότερα, η αφήγηση του 2011 ξεκινάει με τη Jane ενήλικη να διασχίζει αποκαλυπτικά βουνά και λαγκάδια μέχρι να βρει τη νέα της οικογένεια στο πρώτο κατώφλι συγγενή ιεροκήρυκα με δυο αδελφές που θα πετύχει, μετά παρεμβάλλονται συνοπτικά κάτι ξυλιές στη παλιά οικογένεια και περισσότερες ξυλιές στο σχολείο, και επιστρέφεις πίσω στην ηρεμία και την επίμονα τονισμένη (σα μόνο θέμα συζήτησής σου) πρωτόγνωρη ανεξαρτησία που σου παρέχει η φιλόξενη πρώτη πόρτα που χτύπησες. Όλος αυτός ο μηχανισμός αφηγηματικής πλαισίωσης, που σε προετοιμάζει είτε για συναρπαστική Απόδραση από το Θηλέων είτε για την ιερή ευδαιμονία της Γυναίκας του Παπαγιάννη, μετατρέπεται, κάπου στο 20λεπτο και με ένα cut, σε καταραμένο ορφανοφοβικό κάδρο πέρα από τον ορίζοντα, για ένα βικτοριανό Team Edward Fairfax Rochester εναντίον Team St. John Eyre Rivers: έχει εδραιωθεί, ωσεί παρόν, ένα φόντο διαλυμένης οικογένειας και γυμνασιακής καταπίεσης, και μια παράλληλη επιλογή συμπαθητικής απελπισμένης αγάπης, και μένει μόνο να γνωρίσεις τον.. πρίγκιπα των βαμπίρ που θα σε ερωτευτεί τρελά.

Η συνέχεια διαφοροποιείται από μεταφορά πονήματος της Stephenie Meyer μόνο στο ότι η ηρωίδα ξεφουρνίζει ατόφιες ατάκες ρομαντικών μυθιστορημάτων παρελθόντων αιώνων, αντί να αναπαριστάει λευκές σελίδες σύγχρονων. Η Moira Buffini καταπιάνεται σεναριακά με σκυλοχορτάτες αγωνίες (του στιλ να κάθεσαι σε μέγαρο γεμάτο υπηρέτριες αλλά να μην έχεις και περιουσία) αφήνοντας το πάθος δεδομένο και στη φαντασία σου, τις παρατείνει μέχρι το φιλί παύλα πρόταση γάμου, και συμπυκνώνει το κρυφό τρομερό μακρόχρονο μαράζι του Edward σαν κάτι σε λαμπύρισμα στον ήλιο. Όσο ο Cary Fukunaga επιμελείται σκηνοθετικά αυτή την ρομαντική γοτθική θολούρα που απαιτεί το κοινό του, μετατρέποντας σε πλεονέκτημα τον και πάλι, μετά το Sin Νombre (2009), αποπροσανατολιστικό ενθουσιασμό του με κάθε γωνία και φωτισμό που δοκιμάζει ο Adriano Goldman στη φωτογραφία. Ο Goldman υιοθετεί εδώ συχνά πυκνά την indie τάση να ακολουθεί η κάμερα την ηρωίδα, να ρίχνει κρυφές ματιές πάνω από τον ώμο της, και έτσι κάθε του σκηνή φαίνεται να αντανακλάει τη διάθεση της Jane, παρόλο που φαίνεται επίσης να χοροπηδάει genres, να καταφεύγει σε προφανείς συμβάσεις, από παραμύθι στη γέφυρα σε τρομάρα στο δέντρο παρακάτω, ανεξάρτητα από ύφος. Από μια άποψη, αυτή η υφολογική μπουρδουκλωμάρα μένει πιστή στους αντίστοιχους πειραματισμούς της Brontë, και το copy-paste ολόκληρων διαλόγων μένει ακόμα περισσότερο, ενώ μπορείς να δεις σαν εμπνευσμένη απογύμνωση μέχρι και τις μουγκές απλωτές και τις μορμόνικες λαχτάρες με τις οποίες στολίζει ή η Buffini ή ο Fukunaga το κυρίως πιάτο (την παρατεταμένη αγωνία πριν το φιλί-στεφάνι είπαμε), έτσι τελικά μέχρι και ότι η Jane δείχνει πως το κάνουν στις Twilight-ιές, μπορείς να πεις.