Shame (2011)

Πετυχημένος ευπαρουσίαστος τριαντάρης ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Έχει τα πάντα, ακόμα και έμμονη παθολογική προσωπικότητα. Η δίαιτά του περιλαμβάνει αποκλειστικά τυχαίες σεξουαλικές συνευρέσεις, και αποφεύγει να τη συλήσει για χάρη της γυναίκας που εκλιπαρεί μόνιμα στον τηλεφωνητή του. Της αδερφής του. Μόλις με τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Βρετανός Steve McQueen έφτασε, όχι αναπάντεχα, στον ορισμό και τον καθορισμό της μεγάλης τέχνης, ο ήρωάς του στο Shame (2011) κάνει τρίο με φλογερή ξανθιά και υπάκουη ασιάτισσα, αυτές ερωτοτροπούν παθιασμένα σφιχταγκαλιασμένες, όσο αυτός τις παίρνει σα πνευματικό τρυπάνι, από τον κώλο όπως κάθε σύγχρονος ανήσυχος άνθρωπος, βλέπεις την αγωνία και την οδύνη να συνθλίβουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου του, σε κοιτάει μέσα από τη κάμερα εξαϋλωμένος και θρηνώντας για την ανθρωπιά ολόκληρη σα Willem Dafoe στο σταυρό, είναι μαζί ο Άγιος Φραγκίσκος και ο Travis Bickle της σεξουαλικής απόγνωσης, ο μεγαλύτερος μάρτυράς της, είναι η στιγμή που ντροπιάζει όλη τη καριέρα του John Waters όπως καταλαβαίνεις, ούτε ο πάπας της παρακμής και του κιτς δε θα μπορούσε να συλλάβει τέτοιου μεγέθους παπάρα αν ήθελε να γελοιοποιήσει τη σεξουαλική ηθικολογία και τη καλλιτεχνική φανφάρα σε μια αρχέγονη σκηνή. Ο McQueen έχει επιπλέον και το γλασέ ηδονοβλεπτικό του μακαρίτη πια Zalman King, το Shame προορίζεται για καταβρόχθισμα από τις αρτ γκρούπις των 00s σε ευθεία αναλογία με τη σεξεκμετάλλευση των ψωνισμένων γυναικών από τον δημιουργό των Κόκκινων Παπουτσιών στα 90s, o Michael Fassbender περιφέρεται γυμνός σε διαμέρισμα τόσο μοναστικά και προσεκτικά σχεδιασμένο όσο και το δωμάτιο του Standard NYC στο οποίο πηδάει πόρνες πολυτελείας μπροστά στους γυάλινους τοίχους, μπουτίκ ξενοδοχείο θυμίζει και το γραφείο κηφήνων στο οποίο περιφέρεται καλοραμμένος και καλογκρουμαρισμένος, ο άνθρωπος παστρεύει προσεκτικά μέχρι και το καπάκι της εκεί --ντιζάιν φυσικά-- κοινόχρηστης τουαλέτας προτού τραβήξει μια πηχτή από πάνω του.

Tο μαύρο παιδί θαύμα της Tate Modern, προδίδει το Reefer Madness mentality του κυκλώματος που τον ανέδειξε, όταν ο ήρωάς του, ο οποίος πάσχει υποτιθέμενα από κάποιου είδους σύγχρονη σεξουαλική διαταραχή, χρειάζεται να φτάσει στη σκοτεινή κολασμένη άβυσσο όπου τον οδηγεί η εξαθλίωση της εξάρτησής του, σε γκέι μπαρ, ακριβώς όπως συνέβαινε σε κάθε ελεεινή αμερικάνικη κινδυνολογική προπαγάνδα των 50s. Και σα τέτοια εξέταση, έμμεση και ακούσια, του βρετανικού ω πόσο καλλιτεχνικού συρφετού, είναι που εξέχει το Shame: οι σκηνές γεμίζουνε με αυτοσχεδιασμούς, πέρα από το κενό art installation πνεύμα στο κάδρο και στα props, και έτσι εξοικειώνεσαι παραστατικά όχι μόνο με το άθυμο αντισηπτικό ιδεατό (για τους απέναντι στον Ατλαντικό) Manhattan, αλλά και με λεπτομέρειες της διαβίωσης σε αυτό, χρειάζεσαι πάντα πρόχειρο μπαστούνι του μπέιζμπολ, σε περίπτωση που κάποιος διαρρήξει τη θωρακισμένη είσοδό σου, παρακάμψει τον υπονοούμενο συναγερμό σου, βάλει Chic στο τέρμα στο Technics πικάπ σου και κατευθυνθεί να χαλαρώσει στη μπανιέρα σου στο τέλος ακόμα μιας εξαντλητικής μέρας του, για παράδειγμα. Το Shame εκθέτει με αυτό τον τρόπο και την ανοησία των περισσότερων πρωταγωνιστών του, ο Fassbender με τη Carey Mulligan σκαρφίστηκαν ολόκληρο αδήλωτο και καθ' όλα φριχτό φαντάζεσαι παρελθόν για την στα όρια της πνευματικής υγείας και στη κόψη της ασέλγειας αδερφική σχέση τους, αλλά αυτό το παρελθόν το υπονοεί μια παρατεταμένη tête à tête συνομιλία τους τόσο γενικόλογη που μοιάζει παράσταση ιδρύματος. Η αφηγηματική σε εισαγωγικά ταχτική του σκηνοθέτη προσεγγίζει τη φυσικότητα σε καταστάσεις όπου η αμηχανία είναι εγγενής, και δίνει τη δυνατότητα στη προσωπικότητα της Nicole Beharie να λάμψει τόσο που σου 'ρχεται να της γλείφεις πιστά τα πατούμενα ή να της χύνεις μανιακά τις καλτσοδέτες, ανάλογα την ιεραποστολική σου ανατροφή.