Balada Triste de Trompeta (2010)

Γιος κλόουν που πλήρωσε με ισόβια καταναγκαστικά έργα την υποδοχή με χασαπομάχαιρα της ισπανικής Φασιστικής Φάλαγγας, ακολουθεί τα βήματα του πατέρα του, εργασιακά καταρχή, και τυφλά αυτοκαταστροφικά οργισμένα στη συνέχεια. Ανάμεσα στη μέρα που ο El Lute έκλεψε δυο κότες και καταδικάστηκε σε 63 χιλιάδες χρόνια φυλακή, και σε αυτή που ο Carrero Blanco πήγε στην εκκλησία σα "καλός" χριστιανός και τον έκανε η ETA ιπτάμενο αγγελούδι, η τελευταία περίοδος του Franco στην Ισπανία ήταν τόσο παρανοϊκά αιμοσταγής όσο και οι υπόλοιπες της εξουσίας του διαβόητου δικτάτορα, αλλά σε αυτή, τη τελευταία, είχες τη τύχη ή την ατυχία να μεγαλώσει ο Álex de la Iglesia, και να προσπαθεί, στη Balada Triste de Trompeta (2010), να την αποβάλλει από το σύστημά του. Με άλλα λόγια, αντίθετα με πρόσφατες γενικότερα ισπανόφωνες προσπάθειες σα το Γάλα της Θλίψης (2009) και το Post Mortem (2010), ο De la Iglesia αντιμετωπίζει ένα λίγο πολύ σπαραχτικό για τον μέσο αμέτοχο πολίτη κομμάτι Ιστορίας, σαν υδαρές περίττωμα και έμετο, σα μια απότομη αντανακλαστική αποβολή γαστρικού περιεχομένου, χωρίς προφανές ερέθισμα, πέρα ίσως από την αποτυχία πρόσφατων φιλόδοξων έργων του σκηνοθέτη, σα τους Oxford Murders (2008). Με άλλα άλλα λόγια, η Balada είναι μια περίεργα αυτοβιογραφική ταινία, που την έγραψε ο σκηνοθέτης της χωρίς τη (μόνιμη στις προηγούμενες δουλειές του) συνεργασία του Jorge Guerricaechevarría, επιστρέφει στο γκροτέσκο κόμικ στιλ που έκανε τον De la Iglesia προστατευόμενο του Almodóvar, και ενσωματώνει αλλοπρόσαλλα, διάφορα ιστορικά γεγονότα με βασικότερο ενδιαφέρον το καδράρισμά τους.

Προφανές επιμύθιο στον καθυστερημένα μεταμοντέρνο αχταρμά του De la Iglesia, είναι πως οι δυο αντιμαχόμενες, στον εμφύλιο και για δεκαετίες, πολιτικές πλευρές της Ισπανίας, κατέστρεψαν με τις εκρήξεις αρχέγονης βίας τους, αυτό που υποτίθεται αγαπούσαν, όσο κυρίως το βίαζαν. Και όσο κυρίως του άρεσε. Του πράματος. Μια παθητική ανάγνωση χαζογκόμενας, απλοϊκότερη και αφελέστερη και από αυτές της Susanne Bier, που κορυφώνεται στη φρανκική Κοιλάδα των Πεσόντων με μια ακόμα για τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη χιτσκοκική αναφορά --στη Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων (1959) τώρα--, του είδους που αποφεύγουν πλέον και οι διαφημίσεις απορρυπαντικών στα διαλείμματα των μεσημεριανάδικων. Ο De la Iglesia ανακυκλώνει όπως θα κατάλαβες ήδη, και το μοτίβο του των δυο σχιζοφρενών αντίπαλων, και ξαναπιάνει συγκεκριμένα κωμικούς διασκεδαστές όπως περίπου στο Muertos de Risa (1999) από μια γρήγορη ματιά στο IMDb· βλέπει λίγο πολύ τον εαυτό του σαν τέτοιον, σα σαλτιμπάγκο που διασκεδάζει τους άλλους, περιλαμβάνει με αυτόν τον τρόπο και μια ακόμα αναφορά στον έτερο κουραστικά αγαπημένο του, τον Tod Browning --και τον Unknown (1927) εδώ--. Η κατάχρηση χοντροκομμένων, δανεισμένων και επαναχρησιμοποιημένων συμβολισμών δεν έχει τελικά τελειωμό στη Trompeta, και κάπως κυριολεκτικά, αφού o De la Iglesia ούτε ξέρει που να την οδηγήσει, ούτε θέλει ούτε μπορεί να αποφασίσει για λογαριασμό της Ισπανίας παύλα Ακροβάτιδας παύλα Carolina Bang, η οποία ξεχνιέται στο να απολαμβάνει έκφυλα ότι διεστραμμένο την πετύχει. Το σκηνικό τσίρκου ή τσίρκουλου, δίνει στον υπεύθυνό του την ευκαιρία σε αρκετές σκηνές να αναμασήσει αυτή την αναμασημένη αισθητική επιθετικής θεματογραφίας με νοσταλγική μπαρόκ τεχνοτροπία, όπως τη βλέπεις και στις αφίσες, και μπορείς να πεις ότι ο De la Iglesia τη "δικαιούται" και περισσότερο σαν υπογραφή, από τις περιπέτειές του με την ένατη τέχνη ακόμα. Και τουλάχιστο για καμιά ώρα η ταινία έχει ενδιαφέρον, έτσι καθαρά κινηματογραφοφιλικά, έστω σαν διαφορετική θέση στο, συνεχές φυσικά, κατάπιασμα των Ισπανών δημιουργών με τη μαυρίλα πενήντα χρόνων της πρόσφατης ιστορίας τους, σα κάποια απάντηση στον Λαβύρινθο του Πάνα (2006) για διεθνή ακροατήρια ας πούμε.