Οι φαντασιώσεις και η ψευδομαρτυρία ενός ζηλόφθονου 13χρονου κοριτσιού γίνονται αιτία να χωρίσουν οι δρόμοι ενός ζευγαριού που μόλις παραδεχόταν τα συμπτώματα της αμοιβαίας ερωτικής έλξης, λίγο πριν το ξέσπασμα του πολέμου, στη Βρετανία του '30.Τι θα ήταν η άβυσσος του μυαλού δίχως τις λέξεις; Πως θα ήταν η ζωή σ' έναν κόσμο δίχως φαντασία, δίχως τη διεγερτική τέχνη της μυθοπλασίας, τη δύναμη της δημιουργίας που πνέει μέσα μας συναισθήματα μεγάλης ευτυχίας ή μιας κατάρας που τίποτε δε μπορεί να εξιλεώσει... Πριν προχωρήσω σε ένα πλήθος από ερωτήματα που ταυτίζονται ιδανικά με το φιλμ του Joe Wright, θα ήθελα να εξομολογηθώ κάτι, απλά και τίμια: υπάρχουν αμέτρητες λέξεις τις οποίες θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κανείς, σε μια απόπειρά του ν' αποτολμήσει να περιγράψει τούτο το εξαίρετο λογοτεχνικό σύμπαν του Ian McEwan. Λέξεις που δύσκολα μπορούν να κοντραριστούν με τη σεναριακή διασκευή - κέντημα του Christopher Hampton. Λέξεις που πέφτουν στο κενό μπροστά στο φιλμικό αποτέλεσμα. Ήδη φλυαρώ, αλλά, πρέπει να δείτε την Εξιλέωση με τα ίδια σας τα μάτια για να νοιώσετε την επίδραση που μπορεί να έχει μέσα μας η εμπειρία ενός κινηματογραφικού έργου. Χωρίς λόγια.

Με μια σιγουριά που σε αφήνει σύξυλο (ακόμη περισσότερο μετά τη δεύτερη θέαση του φιλμ!), ο Wright, στα 35 του και με μόλις μια ακόμη μεγάλου μήκους ταινία στο βιογραφικό του, αναβιώνει και εκ-μοντερνίζει ταυτόχρονα τη μεγάλη παράδοση του μεταπολεμικού βρετανικού σινεμά στο μελόδραμα, σα να σου λέει πως μπορεί ν’ αγγίζει το επίπεδο μιας Σύντομης Συνάντησης (1945)! Παλαιομοδίτικη στη βάση της, σχεδόν σημερινή ή έστω διαχρονική στην ψυχολογία γραφής της, δραματουργημένη φιλμικά όσο πιο σύγχρονα γίνεται χωρίς να "κλωτσάει" εκτός τόπου και χρόνου, η Εξιλέωση δένει ένα ολόκληρο χάσμα κινηματογραφικών γενεών μέσα από στρώσεις αφηγηματικών ανατροπών και σκηνοθετικών ευρημάτων με φινέτσα που βροντοφωνάζει "instant classic", για να κορυφωθεί σε τραγωδία... λεκτική. Προτού συνειδητοποιήσουμε το αληθινό δράμα και καλά κρυμμένο μυστικό του φιλμ, η Briony μας εξηγεί τη φύση της ασθένειάς της, που την καταδικάζει να χάνει το νόημα των λέξεων, μαζί με τη μνήμη της και ότι άλλο σημαντικό κρατάει στη ζωή έναν συγγραφέα. Αλλά, τελικά, αξίζει να θρηνούμε περισσότερο για την απώλεια όλων αυτών των λέξεων, για το κακό που μπορεί να διέπραξαν μέσα από τη φαντασία της συγκεκριμένης αφηγήτριας του έργου ή για την απώλεια των ψυχών που όλοι μας αναζητούμε να ανακουφίσουμε τεχνηέντως, φραστικά, ιδεατά, μέσα από τρεμάμενες συλλαβές, με την ελπίδα της εξιλέωσης στον άλλο κόσμο; Μπορούν οι λέξεις να γιατρέψουν την αλήθεια και το κόστος των επιλογών της Briony; Και πάλι, με τα ίδια σας τα μάτια, σε έναν επίλογο που κόβει την ανάσα θα βρείτε την απάντηση, όχι στα λόγια της όποιας κριτικής...

Πολλοί οι συνοδοιπόροι στο σκηνοθετικό επίτευγμα του Wright (το μονοπλάνο διαρκείας με τα στρατεύματα στο λιμάνι της Δουνκέρκης αρκεί για να θαυμάσει κανείς τον οραματιστή δημιουργό). Η Saoirse Ronan που κλέβει την παράσταση στο ρόλο της 13χρονης Briony, για να δώσει τη σκυτάλη στο γερασμένο βλέμμα οδύνης της Vanessa Redgrave. Το συγκλονιστικό κινηματογραφικό score του Dario Marianelli, που αναδεικνύει και πάει την αποκαλούμενη source music σε μονοπάτια έμπνευσης που σου τεντώνουν τ' αυτιά. Η φωτογραφία του Seamus McGarvey που φλουτάρει φετιχιστικά πάνω σε αντανακλάσεις της Keira Knightley μέχρι την ολοφώτεινη εικόνα της βρετανικής επαρχίας του '30, πριν πνιγεί στο σκοτάδι που φέρνει το ψέμα και ο πόλεμος. Το μοντάζ του Paul Tothill που μοιάζει να βηματίζει πάνω στην παρτιτούρα του Marianelli. Η γκαρνταρόμπα της Jacqueline Durran που προσθέτει θηλυκότητα πάνω στην παγερή σιλουέτα της Knightley. Και, πηγή όλων, πρωταρχική, η πένα του McEwan που έπλασε ένα φινάλε λυγμικά λυτρωτικό το οποίο δεν πρόκειται ν' αφήσει βλέμμα στεγνό στις αίθουσες.

Χωρίς να θέλω να παρασυρθώ από λέξεις απόλυτες όπως "αριστούργημα", πιστεύω πως η Εξιλέωση είναι μια ταινία που πρέπει να δοκιμαστεί από το χρόνο, πρέπει να επουλωθεί μέσα μας σαν τραύμα της ψυχής, της λαβωμένης από λόγια εσφαλμένα. Ειλικρινά, κάθε επόμενη φορά που έβλεπα το φιλμ, η συναισθηματική φόρτιση δεν έχανε ίχνος από την έντασή της. Το αντίθετο, μάλιστα! Άσχετα από την όποια τύχη της στα Όσκαρ (επτά υποψηφιότητες), λοιπόν, θα στοιχημάτιζα με μεγαλύτερη σιγουριά για την άξια θέση της στο αύριο. Ίσως τότε ζητήσω κι εγώ τη δική μου εξιλέωση από ένα έργο που... έβλεπε πιο μπροστά από την αλήθεια την οποία μπόρεσα να αντιμετωπίσω σήμερα σαν θεατής.

Σε πλήρη αντίθεση με high school musicals, νεανικό άγχος είναι να κυοφορείς παιδί από τον Michael Cera με 80s σορτσάκι που τονίζει το προσόν του (να ανήκει στον αντρικό πληθυσμό).Η Juno (2007) φτάνει στις ελληνικές αίθουσες έχοντας ξεπηδήσει σχεδόν θρυλικά πια από τα ανεξάρτητα και φεστιβαλικά κυκλώματα το Σεπτέμβρη για να γίνει, τον τελευταίο μήνα, αγγίζοντας τα $90 εκατομμύρια σε εισπράξεις, με διαφορά η μεγαλύτερη επιτυχία της Fox Searchlight (με ιστορία και ειδίκευση στο να κάνει ακριβώς αυτό, όπως ξέρεις) και να τσιμπήσει τέσσερις οσκαρικές υποψηφιότητες στις βασικές κατηγορίες (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, γυναικείας ερμηνείας) προχτές, για όλους αυτούς τους λόγους που σου 'χαμε πει από το trailer.

Επιπλέον, παρόλο που ξεκινάει σαν ένα ακόμα έξυπνο indie για έξυπνους indieφιλ και η Diablo Cody ποτέ δεν αντιστέκεται στον πειρασμό να προσθέσει ακόμα μια (και ακόμα μια) ατάκα σε όλη της τη διάρκεια, η ταινία αγκαλιάζει τελικά την εκπεφρασμένη της φιλοδοξία για απλότητα όπως η πρωταγωνίστριά της το αγέννητο μωρό, φοράει την καρδιά της στο μανίκι της όπως όλο το καστ και οι συντελεστές, και σε βρίσκει να γέρνεις ασυναίσθητα προς τα μπρος με αγαλλίαση όπως παρατηρεί ο Roger Ebert που την έβαλε στην κορυφή της λίστας του με τις καλύτερες της χρονιάς. Τα εύσημα πάνε φυσικά σε όλους αλλά μάλλον περισσότερο και μάλλον απρόσμενα στον υπερβουηγμένο για το Thank You for Smoking (2005) Jason Reitman, για την αυτοσυγκράτηση και την τήρηση των ισορροπιών που δεν επιτρέπει σε κανένα, ακόμα και κακοπροαίρετο, να βρει πάτημα για κατηγορίες. Έτσι, όπως θα σου πουν και καναδυό ακόμα, μη περιμένεις τίποτα τόσο έμμονο όσο το Ghost World (2001) αλλά κάπου κάτι θα σου μείνει να πιάνεις και αργότερα εκτός από το sassy χιούμορ. Και το πιο πιθανό είναι, αν ακολούθησες τη συμβουλή μου από το φθινόπωρο και πας στη προβολή με πεντέξι γκομενίτσες που σε θεωρούν πια πολύ υποψιασμένο, να θες να κρατήσεις μετά μόνο την Ellen Page, και ότι άλλο σου γεννοβολήσει, για οικόσιτο ζωάκι.

Κάποιοι Βιρμανοί είναι εχθροί μας, κι ο John Rambo φίλος μας.Κι αυτό είναι το μόνο που χρειάζεται να ξέρεις για την μεγάλη επιστροφή του τεράστιου (κυριολεκτικά, πλέον) John Rambo, που μετά το σχετικό τρομολαγνικό μοντάζ ρεπορτάζ, ξεκινά με έτερο, ειδυλλιακό, όπου ο John δένει κόμπρες φιόγκο και (στην αγαπημένη μου εικόνα της σαιζόν, τουλάχιστον), ψαρεύει με τόξο και βέλος, κι έτσι περνάει ο καιρός. Ώσπου η ήσυχη ζωή του αλλάζει, όταν γκόμενα με φωνή party line και ιδέες αθώου αλτρουισμού ταιριαστού με τις αφέλειες του μαλλιού της, τον προκαλεί σε face off με φιλοσοφικά τσιτάτα. H δική σου campy άνεση χαλάει στο 15λεπτο, με ολική επίθεση εικόνων συγκλονιστικής στρατιωτικής βαναυσότητας, που σιγουρεύουν το μυαλό σου ότι κάποιος πρέπει να επέμβει, το προετοιμάζουν για τη βαναυσότητα που θα ακολουθήσει, και του δίνουν πάτημα να την δικαιολογήσει. Κάνει μια κοιλάρα μέχρι να έρθει βέβαια, και κάποια απ' τα βασανιστήρια που την προκαλούν μπορεί να τα βλέπεις σ' επανάληψη για να τα εμπεδώσεις, αλλά όταν γυρίσεις απ' το φουαγιέ, είναι εγγυημένο οι παλμοί σου να πιάσουν τα rpm των μυδραλιοβόλων που γαζώνουν ό,τι μελαψό βρεθεί μπροστά τους, κι ανοίγουν τρύπες μεγαλύτερες κι απ' την οικονομική κρίση της Αμερικής, για να σου σερβίρουν αχνιστά λαχταριστά άντερα σχηματικών σαδιστών αλλοεθνών τρομοκρατών, ανεβάζοντας το death count στους τρεις νεκρούς ανά λεπτό, όπως περηφανεύεται το promotion. Ο δρόμος της επιστροφής είναι μακρύς και ματωμένος, αλλά ο βετεράνος ο σωστός, τη δουλειά του θα την κάνει.

Μουσικός του δρόμου γνωρίζει μετανάστρια με παιδεία στο πιάνο, κάνουν παρέα, γράφουν τραγούδια, ερωτεύονται, κι αυτός πρέπει να φύγει, να πάει να γίνει σταρ. Θα την πάρει μαζί του;Ταιριάζοντας την ειλικρίνεια της απελπισμένης αισιοδοξίας των χαρακτήρων του και της ιστορίας ελπίδας μέσα στη μιζέρια τους, με την λεπτότητα της βεριτέ απεικόνισής της με την κάμερα στο χέρι, ο John Carney πετυχαίνει έναν συνδυασμό σπάνιο, σπουδαίο και δύσκολο, και τον περνάει σ' ένα ολότελα διαφορετικό κι ολότελα αλλόκοτο επίπεδο με την άποψή του για indie εκδοχή σύγχρονου μιούζικαλ κομπλέ με indie ήχους να σετάρουν με την indie παραγωγή του. Κι αυτό που προκύπτει, είναι ένα μυστήριο πλάσμα που μπορείς εύκολα να καταλάβεις γιατί μπορεί να εξυψωθεί μέσα απ' το σωρό ανεξάρτητων wannabe ταινιών που αποτελούν το Sundance όπου και ξεχώρισε με το βραβείο κοινού, αλλά στο δικό του χώρο και χρόνο, δύσκολα στέκεται στα πόδια του. Δεν είναι λίγες οι σκηνές που το πάντρεμα ταινίας και τραγουδιού είναι ιδανικό, με τα κυρίως σπαραχτικά τραγούδια του να λειτουργούν άψογα για να πάνε την ιστορία μπροστά (ή για να σου πουν τη κρύβεται από πίσω), αλλά δεν είναι και λίγες εκείνες που η κατάσταση θυμίζει τσόντα, με τη διαφορά ότι αντί οι πρωταγωνιστές να μπαίνουν στο κάδρο και να λένε δυο ατάκες για να πηδηχτούν, οι πρωταγωνιστές μπαίνουν στο κάδρο και λένε δυο ατάκες για να τραγουδήσουν. Πάντως, και παρ' ότι τις ισορροπίες περισσότερες φορές τις χάνει απ' ότι τις κρατάει, το Once παραμένει σίγουρα μια ιδιαίτερη κινηματογραφική εμπειρία, έστω και σαν κολάζ, από μια σειρά βιντεοκλίπ με τους ίδιους, αγαπημένους σου πρωταγωνιστές.

Πιτσιρικάς με μέλλον στο χόκει, τα χάνει όλα σε αυτοκινητιστικό, και αναγκάζεται να βλέπει τον εαυτό τον να σαπίζει σφουγγαρίζοντας τράπεζα, μέχρι που τον προσεγγίζει σπείρα και τον πείθει να τη ληστέψουν.Οι δυσκολίες του εν λόγω πιτσιρικά να ζήσει κανονική ζωή υποφέροντας απ' τις σωματικές και συναισθηματικές αναπηρίες που κληρονόμησε απ' το ατύχημα, δίνουν στον Joseph Gordon Levitt σανίδα σωτηρίας ν' απλώσει πάνω την υπόληψη του, ερμηνεύοντας τον προβληματικό χαρακτήρα του με διακριτικότητα, αλλά δεν φτάνει να χωρέσει και κανέναν άλλο. Ξεκινώντας ως υποσχόμενο νεονουάρ με νόστιμες προεκτάσεις για τις αλληλεπιδράσεις παρελθόντος και παρόντος σε πιο ανθρωπιστική εκδοχή Memento-ειδούς παραλλαγής, ο ιστός που αρχίζει να υφαίνει ο Scott Frank, σύντομα μεταλλάσσεται σε ασταθή δραματική φιοριτούρα που δεν αποκτά ποτέ νεύρο ικανό να δικαιολογήσει την έκτασή της. Παράλληλα, η παράλληλη πλοκή της ληστείας μένει πολύ ώρα στο περιθώριο και δεν καταφέρνει ποτέ να λειτουργήσει σαν τονωτικό, ενός σεναρίου που όταν κάνει τον κύκλο του, επιβεβαιώνει την υποψία που είχες λίγο μετά την αρχή, ότι θα παραβεί τον βασικό κανόνα που τόσην ώρα σου προμόταρε: δεν μπορείς να πεις μια ιστορία, αν δεν ξέρεις πού θες να την πας.

Κερατάς που έχει καταλάβει γιατί δεν χωράει στις πόρτες, παίρνει τη γυναίκα του και μια καραμπίνα σε ερημική παραλία, με σκοπό να γυρίσει μόνο με την καραμπίνα. Όταν όμως φτάνει στην ερημιά και το ζευγάρι του οποίου τον άντρα υποπτεύεται, τα πράγματα περιπλέκονται.Μη φανταστείς και κανέναν λαβύρινθο βέβαια. Όχι ότι δεν έχει μερικές καλές ιδέες ρίξει μέσα, αλλά ο Αλέξανδρος Κακαβάς (που θα θυμάσαι ίσως απ' το Τέλος Εποχής (1994) και δεν νομίζω ότι θα ήθελε να τον θυμάσαι για τίποτ' άλλο), ξεχειλώνει πέραν αντοχής το στόρι για να γεμίσει με το ζόρι το σενάριό του τη διάρκεια της ταινίας μέχρι να φτάσει στο κλεμμένο φινάλε-έκπληξη, κι ο Θανάσης Αντωνίου προσπαθεί με άκομψο τρόπο και περισσότερο απ' όσο μπορεί, να καλύψει τα κενά με χοντροκομμένες απόπειρες δημιουργίας σασπένς, φορτώνοντας και την ηχητική μπάντα με τόσο απειλητικά κρεσέντο που νομίζεις ότι θα σου δείξει τον Βελζεβούλη τον ίδιο, όταν ετοιμάζεται να σου αποκαλύψει μια φτέρη.

Μέσα από το παχύ στρώμα B-movie και κάτω απ' τη γλυκιά αφέλεια που δίνει μια συμπαθητική χαριτωμενιά στις επαναλαμβανόμενες πράξεις, τις αργόσυρτες εξελίξεις και τις πομπώδεις ατάκες αποδομένες αρκετά πομπωδώς για να βγάλουν σαπουνάδα τ' αυτιά σου, οι τρεις ηθοποιοί με τη σημαντική τηλεοπτική προϋπηρεσία καταφέρνουν (με δυσκολία) να σώσουν όποια αξιοπρέπεια μπορεί να άφησε άθικτη η συμμετοχή τους, κι αφήνουν μόνη τη Μαρία Κορινθίου να εκτίθεται, μεταφορικά και κυριολεκτικά, με κορυφαίο κατόρθωμά της, να αποκαλύπτει στην αποκαλυπτική της εμφάνιση, ή πόσο άχρηστοι ήταν οι του μακιγιάζ στην ταινία, ή πόσο απάτη είναι οι ορεχτικές τις φωτογραφήσεις. Διαλέγεις και παίρνεις. Αν και θα μιλούσαμε για κάτι σαφώς μεγαλειωδέστερο αν κάποιος ξαμολούσε έναν λυσσασμένο μ' ένα μαχαίρι και δέκα κουβάδες αίμα, δεν παύει να είναι καύλα και η Μαρία που την παίρνουν όλοι, και η ταινία που θα τη δείτε όλοι, εξασφαλίζοντάς της μακροημέρευση στο DVD και ενθουσιώδη υποδοχή στο Cult Film Festival, όταν παιχτεί. Ενδεχομένως μαζί με τις βιντεοταινίες που έκανε ο σκηνοθέτης της, στην αρχή της καριέρας του. Στα trivia πάντως, την πρώτη απ' τις σκηνές που είχαμε πετύχει στο set visit, μπορείς να την πεις και συλλεκτική άμα έχεις κέφια, αφού κόπηκε στο μοντάζ όπως ανακάλυψα, μαζί με τις υποσχέσεις του σκηνοθέτη για εντυπωσιακό ψηφιακό καρχαρία, και μπόλικα άλλα πράγματα.

Στην περιφερειακή Μογγολία, γυναίκα προσπαθεί να υποστηρίξει την οικογένειά της, με τον άντρα της σακάτη. Και όταν δε τα καταφέρνει, ξαναπαντρεύεται, όπως θα μάντεψες.Χαρακτηριστικό δείγμα της έκτης γενιάς Κινέζων κινηματογραφιστών, όπως την αποκαλείς εσύ που έχεις επαφή και με τις πέντε προηγούμενες, ο Γάμος της Τούγια (2006) είναι τόσο δύσκολος να τον βαθμολογήσεις όσο να διακρίνεις τον ένα Μογγόλο από τον άλλο. Ημιντοκιμενταρίστικο στιλ, δραματικοί χαρακτηρισμοί, ερασιτεχνικό καστ, στοιχειώδης ιστορία, ευγενικό άγγιγμα, ανθρώπινοι ρυθμοί, όλα φέρνουν στον παραδιπλανό αγροτικό ιρανικό κινηματογράφο. Και, κρίνοντας από την βερολινέζικη Χρυσή Αρκούδα - έκπληξη στην περσινή όχι και τόσο καλή χρονιά για το φεστιβάλ, όλα δείχνουν και σε παρόμοια πορεία κατανάλωσης αποκλειστικά εκτός συνόρων. Το μόνο που μπορείς να πεις ότι ξεχωρίζει είναι η... παρουσία, έστω και κάτω από τόνους ρούχων, της πρωταγωνίστριας (και μόνης στον επαγγελματισμό) Yu Nan, και η κινηματογραφία του (μόνου Ευρωπαίου) Lutz Reitemeier. Κατά τα άλλα, πόσο μπορείς να εμπιστευτείς μια τέτοια ταινία, όταν οι Μογγόλοι της μιλάνε Κινέζικα, το αφήνω να το εξηγήσουν όποιοι γνωρίζουν από τα μέσα και την Περσία.