J. Edgar (2011)

Επτά δεκαετίες της πολιτικής Ιστορίας της Αμερικής, μέσα από τη ζωή του πιο αποφασισμένου και επιδραστικού θεματοφύλακα των μυστικών της.Την αποστασιοποιημένη διακριτικότητα της σκηνοθετικής του προσέγγισης έρχεται να προσθέσει στο biopic ο Clint Eastwood, κόντρα σε ασυνάρτητες αγιογραγίες όπως η Σιδηρά Κυρία (2011) που αποχαυνώνεται σε αίθουσες απ’ την προηγούμενη βδομάδα, ας πούμε, ή ακόμα και σε στρατευμένες αναβιώσεις ατμόσφαιρας όπως ο Milk (2008), που είχε γράψει ο Dustin Lance Black πριν πιάσει την ιστορία του J. Edgar Hoover. Χρησιμοποιώντας τα έργα και τις ημέρες μιας χαρακτηριστικά αμφιλεγόμενης προσωπικότητας, πρώτα απ’ όλα o Eastwood ενδιαφέρεται να αφηγηθεί την ιστορία της περιόδου που επηρέασε, και της χώρας που βοήθησε να διαμορφωθεί, μια απ’ τις μεγαλύτερες τράπεζες μυστικών που έχει καταγράψει η σύγχρονη πολιτική ιστορία του πλανήτη. Εφαρμόζοντας την ασύλληπτη ακρίβειά του στη λεπτομέρεια σκηνικών και κοστουμιών και φωτίζοντας τα sets του με την επεξεργασμένη χρωματική παλέτα που έδωσε την αριστουργηματική πατίνα του Changeling (2008), ο Eastwood σε ταξιδεύει με μαεστρική άνεση στην ανάστατη πολιτική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Αμερικής, τραβώντας τις παράλληλες της ζωής του Hoover και της ζωής του τόπου του με τέτοια απαλότητα που θαρρείς πως αναδεικνύονται φυσικά κι αυτόφωτα. Η ρυθμική ευστοχία του μονταρίσματος των Gary Roach και Joel Cox (των Changeling (2008) και Unforgiven (1992) αντίστοιχα) στις εξελίξεις και τις αφορμές που έστριβαν τη χώρα προς και από την απομόνωση και τη φοβία, δίνουν στον Eastwood χώρο να εμπλουτίσει το ιστορικό του δράμα, με το ανθρώπινο. Αυτό του ανδρός με την απελπιστική επίγνωση της σημασίας της δημόσιας εικόνας του, τα δικά του μεγάλα μυστικά, την αποφασιστικότητά του να τα κρύψει απ’ τον ίδιο του τον εαυτό και την αντίφαση με την μανιώδη του συλλογή μυστικών των άλλων, ως απτή απόδειξη του ότι ο καλύτερος τρόπος να διαφυλάξει την ακεραιότητά του, είναι να γνωρίζει ποια τούβλα χρειάζεται να τραβήξει για να γκρεμίσει την αξιοπιστία των αντιπάλων του. Αντίπαλοι που σκιαγραφούνται ως σκιές χωρίς σώματα, φωνές χωρίς στόματα και θαμπές ασπρόμαυρες φιγούρες πίσω από τηλεοπτικές οθόνες, παρούσες απουσίες που κινούνται στη σφαίρα ενδιαφέροντος του μοναστικού του ήρωα, αλλά ποτέ δεν καταφέρνουν να διαπεράσουν το άβατο του ενδότερου γραφείου του μάστορα των μαριονετών. Όλοι τους χρησιμεύουν στον Eastwood για να αναδείξουν την περιχαράκωση ενός ιδεαλιστή αμφιλεγόμενων ιδανικών, τα οποία ο σκηνοθέτης ταιριαστά δεν στιγματίζει, αλλά ούτε ασχολείται να δικαιολογήσει, ενδιαφερόμενος κυρίως να τα χρησιμοποιήσει για να φτάσει στην βασικότερη σταθερή του θεματική. Αυτή της αποσάθρωσης της ανθρωπιάς απ’ το πέρασμα του χρόνου, που ετούτη τη φορά αφήνει τα σημάδια της όχι μόνο στα κίνητρα και τις μεθόδους μιας ηθικής που μεταλλάσσεται και στρεβλώνεται απ’ τα εμπόδια που συναντά, αλλά και στο ίδιο το κορμί που παραμορφώνεται παρά την επιμονή του πνεύματος που φιλοξενεί, να συνεχίσει αλάνθαστα να το στηρίζει.

Ο DiCaprio, κινούμενος σε ερμηνευτικούς τόνους που θυμίζουν όχι ακριβώς τον Aviator (2005), αλλά την πιο εκλεπτυσμένη εκδοχή της ψυχικής αστάθειας του Shutter Island (2010), σφίγγει το πρόσωπο και βαράει tilt στο βλέμμα και το λόγο, ψάχνοντας τη φωτιά που καίει τον ήρωά του στην ταχύτητα της εκφοράς και το λέηζερ που εκπέμπουν τα μάτια του. Διατηρεί την διαπεραστικότητα της επιμονής του ακόμη κι όταν το τμήμα του μακιγιάζ φορτώνει όλο το cast με προσθετικά που απειλούν να ντεραπάρουν την παραγωγή προς τη μεριά επεισοδίου του The West Wing με ήρωες βγαλμένους απ’ το Norbit (2007), όμως στη δραματουργία του ο Eastwood αν ξέρει να κρατάει τις ισορροπίες του, όπως άλλωστε καταφέρνει και με ένα σενάριο που σε άλλα χέρια είτε θα υπέφερε απ’ την επιλεκτικότητα της ιστορικής του αφήγησης, είτε θα πνιγόταν στο camp της ψυχολογικής του αιτιολόγησης, αντί να μετατραπεί σε ψύχραιμο απολογισμό των καλών προθέσεων που οδηγούν στην κόλαση του να δολοφονείς την εντιμότητα των κανόνων που υπηρετείς, για να βρεις ένα βρέφος που ήταν από την αρχή νεκρό.